نقد و بررسی آراء شهید مطهری درباره حکومت و مبانی آن

شهید مطهری وجود حکومت را به عنوان نهادی که انتظامات و سیاست جامعه را اداره می کند، ضروری می دانند. ایشان مبنای حاکمیت را از حق الهی اخذ می کنند و نظیر اغلب فلاسفه اسلامی، نظریه حکومت ایشان از فلسفه نبوت نشات می گیرد؛ اما شهید مطهری حیثیت حکومت را دو وجهی می دانند: بخشی که مربوط به هدایت عامه و نشان دادن مسیر حرکت به سعادت است، ناظر به حق الهی است و به موضوع ولایت حاکم ربط می یابد که باید خصوصیات فقاهت و عدالت را داشته باشد و این بخش جنبه ولایت دارد نه وکالت، اما بخشی از حکومت که رتق و فتق امور متعارف حکومت است، نظیر امور اجرایی یا تقنینی، متکی به رای و نظر مردم است که جنبه وکالت دارد. از نظر ایشان، حکومت وظیفه سعادتمند نمودن ابنای جامعه را، چه از جهت معنوی و چه مادی، داشته و این دو بعد مادی و معنوی به یکدیگر پیوند دارد. استاد مطهری وظیفه حکومت را به نظریه فطرت ربط داده است، لذا رشد متوازن استعدادها، هدف مدینه فاضله است و برای تحقق این امر، آزادی یک ضرورت است، البته ضرورت آلی و نه غایی.