تعیین کننده های قصد واکسیناسیون کووید-19 در بین جمعیت عمومی شهر ارومیه: کاربردی از مدل اعتقاد بهداشتی

واکسیناسیون از برجسته ترین دستاوردهای بهداشت عمومی در جهان و بهترین استراتژی برای کنترل بیماری کووید-19 می باشد. پذیرش و تمایل به دریافت واکسن از عوامل اصلی موفقیت یا شکست برنامه واکسیناسیون محسوب می گردد. با توجه به توانایی مدل ها و تیوری های آموزش بهداشت در پیش بینی قصد رفتار، پژوهش حاضر با هدف بررسی تعیین کننده های قصد واکسیناسیون کووید-19 در بین جمعیت عمومی شهر ارومیه با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی انجام گرفت.

مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر به روش مقطعی در بین 575 فرد بالای 18 سال ساکن شهر ارومیه انجام گرفت. نمونه ها به روش گلوله برفی و نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته الکترونیکی روا و پایا مشتمل بر چهار بخش شامل ویژگی های دموگرافیک، آگاهی، سازه های مدل اعتقاد بهداشتی و قصد دریافت واکسن کووید-19 جمع آوری شد و با روش های آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار SPSS نسخه16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

مدل اعتقاد بهداشتی توانست 67% از واریانس قصد واکسیناسیون کووید-19 را تبیین کند و در بین مولفه های مدل، خودکارآمدی درک شده افراد (0/001 = P، 0/505β =)، قوی ترین پیش بینی کننده قصد انجام واکسیناسیون کووید-19 بود. بقیه مولفه ها از جمله حساسیت درک شده (0/001 = P، 0/158= β) و موانع درک شده (0/001 = P، 0/109= -β) از دیگر عوامل موثر بر قصد افراد برای انجام واکسیناسیون بودند.

با توجه به پیش بینی قوی قصد واکسیناسیون کووید-19 بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، می توان از این مدل در برنامه ها و مداخلات آموزشی و رفتاری با تاکید بر سازه های تاثیرگذار به ویژه خودکارآمدی جهت افزایش انجام واکسیناسیون توسط شهروندان استفاده کرد