پاسخ نهال بنه به تلقیح با میکروارگانیسم ها در دو سطح رطوبتی در گلخانه

بنه (Pistacia atlantica var. mutica Rech. f.) یکی از گونه های درختی مهم در جنگل های ایران محسوب می شود که در سال های اخیر با چالش های زیادی برای احیای طبیعی خود مواجه شده است. در این پژوهش اثر متقابل قارچ Funneliformis mosseae، کود زیستی مایکوروت و باکتری Pseudomonas fluorescens روی نهال بنه در دو تیمار رطوبتی 100 درصد ظرفیت زراعی به عنوان تیمار بدون تنش و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنوان تیمار تنش خشکی بررسی شد. براساس نتایج، کاهش رطوبت خاک موجب کاهش رشد (قطر، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر ریشه) نهال بنه شد. برهمکنش قارچ های میکوریزی و باکتری حل کننده فسفات روی رشد نهال و همچنین محتوای کلروفیل، کاروتنویید و پرولین برگ در سطح 5 درصد معنی دار بود. بیشترین ارتفاع ساقه به تیمار ترکیبی Funneliformis mosseae و Pseudomonas fluorescens (54/24 سانتی متر) در تیمار بدون تنش و کمترین ارتفاع به تیمار شاهد (8/8 سانتی متر) در شرایط تنش خشکی تعلق داشت. محتوای پرولین در نهال های تلقیح شده با قارچ Funneliformis mosseae در حضور باکتری بیشتر از تیمارهای دیگر بود (87/8 میکرومول بر گرم) و این تیمار در کاهش علایم تنش خشکی نسبت به تیمارهای دیگر موثرتر واقع شد. در شرایط بدون تنش، حضور باکتری Pseudomonas fluorescens به تنهایی موجب بهبود رشد نهال ها نشد؛ اما در تعامل با قارچ میکوریزی و همچنین در زمان کاهش رطوبت خاک اثرهای مثبت آن بر رشد نمایان شد. در این پژوهش مشاهده شد که نهال های میکوریزی و باکتریایی نسبت به نهال های شاهد از رشد بهتری برخوردار بودند و میکروارگانیسم ها اثری مشابه آبیاری بر برخی مشخصه های رویشی داشتند، اما به منظور تایید نتایج حاضر، آزمایش های تکمیلی مشابه در نهالستان و رویشگاه طبیعی روی نهال بنه با اعمال سطوح آبیاری مختلف ضروری به نظر می رسد.