مرور روایتی مباحث اخلاقی نرم افزارهای سلامت همراه خودیار در سلامت روان: چشم اندازهای آینده

 دوسوم افراد در کشورهای در حال توسعه به خدمات بیمه ای روان درمانی دسترسی ندارند. امروزه استفاده از نرم افزارهای خودیار سلامت روان بدون نظارت درمانگر در بین جوانان افزایش چشم گیر داشته است. این مطالعه با هدف مرور مباحث اخلاقی نرم افزارهای سلامت همراه خودیار در سلامت روان انجام شده است.

 در این مرور روایتی ابتدا جستجوی مقالات انگلیسی و فارسی زبان نمایه شده در فاصله سال های 2000 تا 2022 در پایگاه های اطلاعاتی معتبر ملی و بین المللی شامل SID، PubMed، Science Direct، Web of Science و نیز موتور جستجوی  Google Scholarبا استفاده از واژگان کلیدی سلامت الکترونیک، سلامت روان، مداخله، نرم افزار، صفحه گسترده، اینترنت، پیام رسان، تلفن همراه، اخلاق، اثربخشی، خودیار صورت گرفت. 25 مقاله بازیابی و مرور شدند، سپس ملاحظات اخلاقی در چارچوب اصول چهارگانه اخلاق زیست پزشکی استخراج و تحلیل گردید.

ملاحظات اخلاقی:

 در انجام این مطالعه اسنادی کلیه موارد اخلاقی شامل استناد بی طرفانه، اصالت متون و حفظ امانتداری رعایت شده است.

 مباحث اخلاقی نرم افزارهای سلامت روان خودیار در این مطالعه شامل مزایایی نظیر در دسترس بودن، بی نامی، برابری فرصت، پشتیبانی فوری، سهولت و جذابیت برای کاربر و مقرون به صرفه بودن است. احتمال آسیب رسانی، نیاز به برخورداری از سواد اینترنتی و دسترسی به اینترنت، عدم توجه به ویژگی های روان شناختی کاربر، عدم تشخیص کاربر به زمان نیاز به روان درمانی های سطح بالاتر، احتمال انجام جلسات درمانی ناکافی، عدم مهارت در انتخاب نرم افزار مناسب و مدیریت انگیزش ناکافی برای درمان از معایب اخلاقی این نرم افزارهاست.

 با توجه به احتمال وقوع آسیب های روانی لازم است این نرم افزارها با کمک و نظارت درمانگران مورد استفاده قرار بگیرند. شخصی سازی در طراحی این نرم افزارها منطبق با نیازهای کاربر، تطابق فرهنگی، حرکت به سمت بازی درمانی و نیز تعیین میزان اثربخشی آن توسط درمانگران، از جمله چشم اندازهای پیشرو در این زمینه می باشد.