مقایسه اثر تزریق GnRH حل شده در نانو ذرات ژل هیدروکسید آلومینیوم و پروپیلن گلیکول بر همزمان‎ سازی چرخه فحلی، القاء تخمک ‎ریزی و بازده تولیدمثلی پس از تلقیح مصنوعی در گوسفند نژاد مهربان

منع استفاده از گنادوتروپین جفت اسبی (eCG) در همزمان‎سازی فحلی از طرف کمیته اخلاق حمایت از حقوق حیوانات، باعث توسعه برنامه های جایگزین شده است. یکی از این برنامه های جایگزین استفاده از تیمار کوتاه‎مدت پروژسترون و تزریق تک دوز هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) هنگام قطع تیمار پروژسترونی است. نیمه عمر GnRH بسیار کوتاه است و سریعا پس از تزریق توسط پپتیدازها تجزیه و یا توسط گلومرول‎ها دفع می شود. یکی از رهیافت های پیشنهادی طولانی اثر کردن GnRH و حفظ آن در برابر پپتیدازها است. پروپیلن گلیکول و نانو ذرات ژل هیدروکسید آلومینیوم ترکیبات پروتیینی را جذب و سرعت رهش آن‎ها را کاهش می‎دهند. بنابراین هدف این پژوهش مقایسه اثر تزریق GnRH حل‎شده در ژل نانوهیدروکسید آلومینیوم و پروپیلن گلیکول بر همزمان‎سازی چرخه فحلی، القاء تخمک‎ریزی و بازده تولیدمثلی پس از تلقیح مصنوعی در گوسفند نژاد مهربان بود.

در فصل تولیدمثلی تعداد 67 راس میش بالغ غیرآبستن (با میانگین وزنی5/33±57/72 کیلوگرم، سن 2-4 سال و نمره بدنی 3/5-3) انتخاب و با اسفنج پروژسترونی برای یک دوره کوتاه مدت 7 روزه تیمار شدند. همه میش ها هنگام برداشت اسفنج 5 میلی گرم PGF2α (دینوپروست) دریافت و سپس به ‎طور تصادفی به چهار تیمار تقسیم شدند. در تیمار 1 هر راس میش در زمان برداشت اسفنج 400 واحد بین‎المللی eCG (به‎ صورت عضلانی) نیز دریافت کرد. در تیمار 2 و 3 هر راس میش 36 ساعت پس از برداشت اسفنج به ‎ترتیب 50 میکروگرم GnRH حل شده در ژل نانوهیدروکسید آلومینیوم و یا پروپیلن گلیکول (به ‎صورت زیرجلدی) دریافت کرد. در تیمار 4 هر راس میش  56 ساعت پس از خارج‎سازی اسفنج 50 میکروگرم GnRH حل شده در آب مقطر (به صورت عضلانی) دریافت کرد. همه میش ها 56 ساعت پس از برداشت اسفنج به‎ روش لاپاراسکوپی تلقیح شدند. در زمان تلقیح، تعداد میش های فحل ثبت و وضعیت فحلی بر اساس تونوسیته رحم درجه‎بندی شد. غلظت استرادیول (E2) پلاسما 36 و 56 ساعت پس از برداشت اسفنج اندازه‎ گیری شد. غلظت پروژسترون (P4) پلاسما و میزان تخمک‎ریزی نیز 11 روز پس از تلقیح تعیین شد. میزان گیرایی، باروری و زایش گله نیز پس از زایمان محاسبه شد.

درصد بروز فحلی، کیفیت فحلی، درصد وقوع تخمک ریزی، تعداد تخمک های آزاد شده به‎ازای هر میش و غلظت P4 پلاسما بین تیمارها مشابه بود. در تیمار 1 غلظت E2 پلاسما 36 ساعت بعد از برداشت اسفنج بیشتر بود (0/05>p) اما، 56 ساعت بعد از برداشت اسفنج بین تیمارها تفاوتی نداشت. در تیمار3 درصد گیرایی نسبت به میش‎های تخمک‎ریزی کرده به‎طور معنی‎داری بیشتر از تیمار 2 بود (0/05>p). درصد گیرایی نسبت به میش‎های تلقیح شده، درصد باروری و بره‎زایی در تیمار 3 بیشتر از سایر تیمارها بود اگرچه این تفاوت از نظر آماری معنی‎دار نبود.

نتیجه گیری کلی:

 آهسته رهش کردن GnRH ‎ با حل کردن آن در پروپیلن گلیکول و یا نانوذرات ژل هیدروکسید آلومینیوم مشابه eCG باعث بروز فحلی، تخمک ریزی می شود اما پروپیلن گلیکول کارایی بهتری در همزمان‎سازی حیوان برای تلقیح مصنوعی دارد