بررسی اثرات گوارش پذیری و میزان گاز تولیدی علوفه های اسپرس و یونجه در شرایط برون تنی با افزودن سطوح مختلف پودر بومادران و زنجبیل

متخصصین تغذیه دام به دنبال ترکیباتی جایگزین، با توانایی بهبود فرایند تخمیر می باشند. مانند این ترکیبات جایگزین می توان به پروبیوتیک ها و گیاهان دارویی اشاره کرد. از بین گیاهان دارویی که خاصیت ضدمیکروبی هم دارند می توان بومادران و زنجبیل را نام برد. هدف از این پژوهش بررسی اثرات پودر بومادران و زنجبیل بر گوارش پذیری و میزان گاز تولیدی علوفه های اسپرس و یونجه در شرایط برون تنی بود.

بدین‎منظور اندازه گیری گوارش پذیری برون تنی علوفه یونجه، اسپرس و مخلوط 50 درصد یونجه و 50 درصد اسپرس در اثر استفاده از پودر بومادران و زنجبیل به روش تیلی و تری اصلاح شده هلدن انجام گرفت. سطوح مختلف پودر بومادران و زنجبیل در سه سطوح صفر، 1/5 و 3 درصد به سرنگ های 100 میلی لیتری حاوی علوفه های یونجه، اسپرس و مخلوط یونجه و اسپرس اضافه گردید و میزان گاز تولیدی با انکوباسیون سرنگ ها در زمان های 2، 4، 6، 8، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت اندازه گیری و داده های حاصل در قالب طرح کاملا تصادفی تجزیه وتحلیل شدند.

نتایج نشان دادند که افزودن 3 درصد زنجبیل و پودر بومادران در علوفه اسپرس گوارش پذیری ماده خشک از 55/71 به 68/76 و 74/65 درصد (0/0458=p)، گوارش پذیری ماده آلی در ماده خشک از 52/62 به 64/95 و 62/09 درصد (0/0468=p) و انرژی قابل متابولیسم از 8/42 به 10/39 و 9/93 مگاژول برکیلوگرم ماده خشک (0/0489=p) به روش هلدن را به‎ ترتیب افزایش داد. درحالی که استفاده از زنجبیل و پودر بومادران تاثیر معنی داری بر گوارش پذیری ماده آلی، گوارش پذیری ماده آلی در ماده خشک و انرژی قابل متابولیسم یونجه و مخلوط یونجه- اسپرس ایجاد نکرد. نتایج مربوط به گوارش پذیری به‎ روش مک نیون نشان داد که افزودن 1/5 و 3 درصد پودر بومادران و زنجبیل در علوفه اسپرس و یونجه توانست سبب کاهش میزان گاز تولیدی در زمان های 3، 6، 12، 24، 48، 72، 96 و 120 ساعت انکوباسیون گردد. اما افزودن پودر بومادران و زنجبیل بر مخلوط یونجه- اسپرس تاثیر معنی داری بر میزان گاز تولیدی ایجاد نکرد. نتایج به‎ روش آزمون گاز نشان داد افزودن 1/5 و 3 درصد بومادران و زنجبیل در علوفه اسپرس و یونجه سبب کاهش میزان گوارش پذیری ماده آلی، کل اسیدهای چرب زنجیرکوتاه و انرژی قابل متابولیسم نسبت به گروه شاهد گشت. در این میان 3 درصد زنجبیل بیشترین اثر کاهشی را بر میزان گوارش پذیری ماده آلی از67/80 به 50/14 و 45/99 درصد (0/0092=p)، کل اسید چرب های زنجیرکوتاه از 1/77 به 0/76 و 0/66 میلی‎مول (0/0183=p) و انرژی قابل متابولیسم از9/88 به 7/47 و 6/79 مگاژول برکیلوگرم ماده خشک (0/167=p) به‎ ترتیب در علوفه اسپرس داشت. همچنین این روند کاهشی مشابه ی در علوفه یونجه برای فراسنجه های تغذیه ای آزمون گاز نیز ادامه داشت. مخلوط یونجه و اسپرس با افزودن سطوح مختلف بومادران و زنجبیل تحت تاثیر قرار نگرفت.

بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش افزودن سطوح 1/5 و 3 درصد پودر بومادران و زنجبیل در علوفه اسپرس و یونجه نتوانست میزان گاز تولیدی و فراسنجه های حاصل از آزمون گاز را بهبود بخشد.