سرمایه انسانی و آثار غیر بازاری آن در ایران و سایر مناطق جهان

در کنار آثار اقتصادی سرمایه انسانی، آثار غیر بازاری یا غیر پولی آن نیز از اهمیت خاصی در رشد و توسعه یک کشور برخوردار است. هدف اصلی این مقاله احصاء معیارها و شاخص های آثار غیر بازاری سرمایه انسانی از مبانی تیوریک و پیشینه تحقیق و سپس مقایسه این آثار در ایران و سایر مناطق جغرافیایی و درآمدی جهان است. با استفاده از مطالعه کتابخانه ای معیارهای بهداشتی، دموکراسی، حقوق بشر، ثبات سیاسی، نابرابری و فقر، زیست محیطی، جرم و جنایت و نهایتا کیفیت زندگی احصاء و سپس در طول زمان و همچنین به طور مقطعی برای ایران و سایر مناطق جهان مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفتند. نتیجه بررسی ها نشان داد که فارغ از شاخص های علمی، توسعه انسانی و سرمایه انسانی که به واسطه تعداد مقاله، تعداد دانشجو و دانش آموخته و همچنین برخی شاخص های بهداشتی، که ایران در آن ها جایگاه نسبتا خوبی دارد، اما ماحصل این معیار ها و شاخص ها یعنی آثار غیر بازاری سرمایه انسانی در حوزه های سیاسی خیلی پایین، در حوزه های اجتماعی نسبتا پایین و اگر شاخص کیفیت زندگی را ترکیبی از همه شاخص ها و معیارها در نظر بگیریم تقریبا در سطح خیلی بد و پایین ارزیابی می شویم.