طراحی چارچوب مفهومی دانشگاه دیجیتال؛ رویکرد نظریه داده بنیاد

مقاله حاضر درصدد است با استفاده از نظریه داده بنیاد به شناسایی ویژگی های دانشگاه دیجیتال بپردازد، هدف مطالعه شناسایی ضرورت شکل گیری دانشگاه دیجیتال، عوامل موثر بر آن، راهبردهای تحقق و پیامدهای ایجاد آن است. نمونه گیری به روش گلوله برفی انجام و با 19 نفر از خبرگان که در حوزه دانشگاه و تحول دیجیتال توامان صاحبنظر بودند، مصاحبه شد. حاصل مصاحبه ها، مجموعه ای از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاری باز، گردآوری و از درون آن ها مقوله هایی استخراج شد. سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان مقوله ها ذیل عناوین: شرایط علی، عوامل زمینه ای، شرایط مداخله گر، پدیده محوری، راهبردها و پیامدهای دانشگاه دیجیتال تعیین شد. در ادامه و در مرحله کدگذاری انتخابی قضایا نگارش شدند. شرایط علی اثرگذار بر دانشگاه دیجیتال به دو دسته تقسیم شد. عوامل درون دانشگاه: لزوم بازاندیشی رسالت دانشگاه، لزوم تغییر در رویکردهای اموزشی و پژوهشی، پرهزینه و بروکراتیک بودن آموزش و لزوم استفاده از فرصت های جدید آموزش و عوامل بیرون دانشگاه: چالش های جمعیت شناختی، لزوم شناسایی و براوردن نیازهای علمی و شغلی جامعه، لزوم اجرای اسناد بالادستی، لزوم تامین نیروی ماهر برای عصر دیجیتال هستند. اهم راهبردهای سیاستی و مدیریتی پژوهش، بدین گونه هستند. در راهبردهای سیاستی، سیاستگذاری آموزشی، فناوری های سخت و نرم، فرهنگ دیجیتال، مالی و مدیریت و حفظ داده و برابری آموزشی پیشنهاد می شوند و در راهبرد های مدیریتی (اجرایی)، ارزیابی سطح بلوغ دیجیتال دانشگاه، تامین زیرساخت های انسانی، رهبری، اقتصادی و تکنولوژیکی و بازنگری فرایند نظام اموزشی و تعریف فرایندهای جدید پیشنهاد می شوند.