مقایسه دو روش مدین و پارامدین بر میزان بروز سردرد پس از بی حسی نخاعی در زنان تحت بی حسی اسپاینال: یک مطالعه مرور نظامند

سردرد پس از بی حسی نخاعی، یک مشکل شایع در زنان باردار تحت سزارین با بی حسی نخاعی می باشد. از بین روش های بی حسی ناحیه ای، بی حسی نخاعی یکی از رایج ترین روش ها جهت اعمال سزارین می باشد که عمدتا با دو تکنیک مدین و پارامدین انجام می شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش مدین و پارامدین بر میزان بروز سردرد پس از بی حسی نخاعی در زنان تحت بی حسی اسپاینال به صورت یک مطالعه مرور نظامند انجام گرفت.

در این مطالعه مرور نظامند جهت یافتن مقالات مرتبط، پایگاه های اطلاعاتی Scopus، PubMed، Magiran، SID، Medlib، Cochrane، Science Direct و موتور جستجوگر Google Scholar با کلید واژه های فارسی مدین، پارامدین، سردرد پس از بی حسی نخاعی، سزارین، بی حسی اسپاینال و کلید واژه های انگلیسی Median، Paramedian، PDPH، Cesarean Section، Spinal Anesthesia به دو زبان فارسی و انگلیسی، بدون محدودیت زمانی تا تاریخ 20 اردیبهشت 1402 جستجو شدند. جهت ارزیابی کیفی مقالات از چک لیست جداد استفاده شد.

مطالعات وارد شده در مرور سیستماتیک شامل 11 مطالعه و محدوده انجام مطالعات بین سال های 2021-2009 بود. در مجموع 1195 بیمار با کلاس بیهوشی 1 و 2 وارد مطالعه شدند. در 4 مطالعه بین دو رویکرد مدین و پارامدین هیچ تفاوت آماری معنی داری بین دو گروه وجود نداشت. در 6 مطالعه روش پارامدین باعث بروز سردرد کمتر نسبت به مدین و در 1 مطالعه روش مدین باعث بروز سردرد کمتر نسبت به پارامدین شده بود.

استفاده از روش پارامدین نسبت به تکنیک مدین می تواند باعث بروز کمتر سردرد پس از بی حسی نخاعی بعد از عمل جراحی سزارین شود. پیشنهاد می شود متخصصین بیهوشی در صورت امکان از تکنیک پارامدین جهت بی حسی اسپاینال برای زنان تحت عمل جراحی سزارین استفاده کنند تا از بروز سردرد پس از بی حسی نخاعی بعد از عمل جراحی در این بیماران جلوگیری یا کاهش دهند.