تاثیر آموزش خود مراقبتی معنوی بر کیفیت خواب نوجوانان دیابتی

نوجوانی از مراحل حساس و مهم تکامل انسان است که با تغییرات جسمی، جنسی و روحی زیادی همراه می باشد. بیماری مزمن در این رده سنی با توجه به خصوصیات تکاملی نوجوانان اثرات قابل ملاحظه ای را بر روند کسب هویت در آن ها می گذارد. یکی از این بیماری های مزمن دیابت است که عوارضی طولانی مدت بر نوجوانان می گذارد و یکی از این عوارض کیفیت پایین خواب می باشد. معنویت، به ویژه در کودکان و نوجوانان، در کنار مراقبت های روتین بر مقابله با استرس، شدت درد، روابط میان فردی و کیفیت زندگی تاثیر می گذارد و باعث بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا به بیماری های مزمن می گردد.

مطالعه حاضر یک مطالعه تجربی با هدف تاثیر آموزش خود مراقبتی معنوی بر کیفیت خواب نوجوانان دیابتی 12 تا 20 سال مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی شهرستان قایمشهر می باشدکه با روش تخصیص تصادفی ساده از نوع پیش آزمون و پس آزمون بر روی 66 نوجوان دیابتی(33 نفر گروه آزمون، 33 نفر گروه کنترل) بعد از اخذ رضایت نامه کتبی انجام گردید. ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ بوده است. گروه آزمون طی 6 جلسه 30 تا 45 دقیقه ای مورد آموزش خود مراقبتی معنوی ماری وایت قرار گرفتند. در پایان داده ها وارد نرم افزار spss22  گردید و سپس اطلاعات توسط آمار توصیفی(جدول، میانگین و انحراف معیار) و آمار استباطی(تی مستقل  آنالیز واریانس، کای اسکویر، فیشر) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

با انجام آزمون تی مستقل، یافته ها نشان داد میانگین کیفیت خواب قبل از مداخله در گروه آزمون 6/4±15/3 و در گروه کنترل 84/38±13/3 و بعد از مداخله در گروه آزمون 3/31±14/26 و در گروه کنترل 3/39±12/47 بود. با حذف اثر پیش آزمون بین دو گروه اختلاف معنی داری مشاهده شد(01/0P˂ و 12/0Eta=). به طوری که مقدار12 درصد از تغییرات بهبود کیفیت خواب در ارتباط با خودمراقبتی معنوی نوجوانان دیابتی بوده که در مولفه های کیفیت ذهنی خواب، مدت زمان خواب و اختلال عملکرد روزانه اختلاف معنا داری مشاهده گردید(01/0p˂).

نتایج این مطالعه نشان دهنده اهمیت و نقش آموزش خودمراقبتی معنوی بر بهبود کیفیت خواب نوجوانان دیابتی می باشد تا آموزش به بیماران توسط پرستاران و مراقبین سلامت صورت گیرد. پیشنهاد می گردد این مطالعه در کنار روش های مکمل خودمراقبتی در جوامع و دیگر شهر ها علی الخصوص شهر های بزرگ صورت پذیرد و همچنین پیشنهاد می گردد که داده ها در دوره های بلند مدت مورد پیگیری قرار بگیرند.