مقایسه اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و معنویت درمانی بر احساس تنهایی سالمندان

انتخاب رویکردهای مناسب درمانی که به رفع مشکلات سالمندان کمک کند، کمک بزرگی برای جوامع بشری خواهد بود. یکی از مشکلات مهم دوره سالمندی که بر سلامت، رفاه و طول عمر فرد سالمند تاثیر می گذارد و تلاش برای رفع آن ضروری به نظر می رسد احساس تنهایی است. بنابراین، این مطالعه با هدف مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و معنویت درمانی بر احساس تنهایی سالمندان انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با یک گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، سالمندان مرتبط با سرای محلات شهر تهران در سال 1401 بودند. نمونه پژوهش شامل 54 نفر سالمند 75-60 ساله بود. این تعداد با روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس معیارهای ورود و خروج به مطالعه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش 17 نفره (شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و معنویت درمانی) و یک گروه کنترل 20 نفره گمارش شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه احساس تنهایی راسل بود. یکی از گروه های آزمایش هشت جلسه هفتگی 90 دقیقه ای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اساس دستورالعمل تیزدل و همکاران و گروه دیگر ده جلسه معنویت درمانی بر اساس دستورالعمل وزیری و همکاران دریافت نمودند. داده ها با تحلیل کواریانس در نرم افزار SPSS نسخه 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد هر دو درمان شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و معنویت درمانی، در مقایسه با گروه کنترل، هم در پس آزمون و هم در پیگیری بر احساس تنهایی سالمندان اثربخش هستند (001/0>P). با این حال، اثربخشی هر دو روش درمانی هم در پس آزمون و هم در پیگیری با یکدیگر تفاوت معناداری نداشتند. بر مبنای یافته های این پژوهش پیشنهاد می شود از شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و معنویت درمانی به عنوان روش های مداخله ای برای کمک به کاهش احساس تنهایی سالمندان استفاده شود.