تاثیر پذیری عملکرد گندم از مقدار درجه روز رشد تجمع یافته در طی گرده افشانی-رسیدگی نسبت به کاشت-گرده افشانی

هدف تحقیق حاضر بدست آوردن نسبت طول دوره بعد از گرده افشانی به قبل از گرده افشانی و نحوه ارتباط آن با عملکرد دانه در گندم بود. تعداد 81 رقم گندم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان تحت شرایط فاریاب در سال زراعی 90-1389 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد مقدار درجه روز رشد کاشت- گرده افشانی بین 1584-1287، کاشت- رسیدگی فیزیولوژیک بین 2265-2076 و گرده افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک بین 847-644 درجه سانتیگراد متغیر بود. میانگین ارقام نشان داد از کل درجه روز رشد تجمع یافته، 65 درصد در فاصله کاشت تا گرده افشانی و 35 درصد در فاصله گرده افشانی تا رسیدگی تجمع یافته است. به عبارتی دیگر نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی 54/0 بود. زمانی که ارقام گندم بصورت جداگانه بررسی گردید، مشخص شد که نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی بین 43/0 تا 63/0 متغیر می باشد. اثر زمان گرده افشانی در تغییرات نسبت مذکور به مراتب بیشتر از اثر زمان رسیدگی فیزیولوژیک بود. بررسی رگرسیونی بین نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی و عملکرد دانه نشان داد که ارتباط دو صفت مذکور به صورت تابع درجه دوم می باشد. بطوریکه افزایش نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی تا 57/0 باعث افزایش عملکرد دانه شد. در نسبت های بین 61/0-57/0 عملکرد دانه ثابت و در نسبت های بالاتر از 61/0، عملکرد دانه کاهش یافت. این امر نشان می دهد که باید یک تعادلی بین طول دوره بعد و قبل از گرده افشانی در گندم وجود داشته باشد تا حداکثر عملکرد دانه حاصل شود.