تحلیل اثر نامتقارن شکاف نرخ ارز بر رفاه اقتصادی در ایران

از رفاه به عنوان مهمترین شاخص خوشبختی و آسودگی یاد می شود که متاثر از عوامل متعددی است. در این پژوهش تمرکز بر شکاف نرخ ارز (نرخ برابری دلار به ریال) به عنوان عاملی اثرگذار بر رفاه اقتصادی قرار دارد. در تبیین اثر شکاف نرخ ارز بر رفاه اقتصادی، نخست رفاه اقتصادی با استفاده از شاخص ترکیبی رفاه (IEWB) طی سال های 1400-1357 محاسبه و سپس الگوی پژوهش با رهیافت خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی غیرخطی برآورد شد. محاسبه شاخص رفاه حاکی از آن است که رفاه اقتصادی بعد از انقلاب تا پایان جنگ روندی کاهشی داشته و سپس بعد از جنگ با شیب ملایم افزایش یافت. روند افزایشی تا سال 1396 ادامه داشت و مجدد به دلایلی نظیر شدت گرفتن تحریم ها و کاهش درآمدهای نفتی ناشی از آن کاهش یافت. یافته ها در برآورد الگو نشان می دهد شکاف نرخ ارز با اثری منفی (معکوس) بر رفاه اقتصادی همراه است و همچنین اثرگذاری نامتقارن دارد. نتایج نشان می دهند شکاف نرخ ارز علاوه بر اثرات منفی که روی رفاه می گذارد باعث ایجاد رانت و فساد نیز می گردد.