بررسی اثر کاربرد ترکیبی علف کش های پیش کاشت و پس رویشی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم

گندم (Triticum aestivum L.) یکی از مهم ترین غلات پاییزه در خوزستان و غذای اصلی میلیون ها نفر در ایران و سراسر جهان می باشد. بدون در نظر گرفتن دیگر راه های افزایش عملکرد محصول گندم، کنترل علف های هرز یکی از عوامل مهم در افزایش کمی و کیفی آن است. یکی از راهکارهای بهبود عملکرد گندم به ویژه در خوزستان، جلوگیری از طغیان و مدیریت علف های هرز و کاهش رقابت آن با گیاه گندم می باشد. در گندم، وابستگی به علفکش های پس رویشی برای کنترل علف های هرز وجود دارد و باید به گونه ای منطقی استفاده شود که این دسته از مشکلات به حداقل خود برسد. این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه الگوی های استفاده از علفکش های پیش رویشی و پس رویشی بر عملکرد گندم انجام شد.

به منظور بررسی اثر علفکش های پیش رویشی و پس رویشی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم، پژوهشی مزرعه ای به صورت طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه شماره یک گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل؛ بدون کنترل، وجین دستی (30 و 60 روز بعد از کاشت)، پندیمتالین+آتلانتیس، پندیمتالین+متریبوزین، تریفلورالین+آتلانتیس، تریفلورالین+متریبوزین، پندیمتالین+توفوردی، تریفلورالین+توفوردی، کشت مخلوط ماش سبز+توفوردی و توفوردی بود. رقم گندم مورد مطالعه در این پژوهش رقم مهرگان بود. علفکش تریفلورالین به صورت پیش کاشت و پندیمتالین به صورت پیش رویشی مصرف شد. عملکرد و اجزای عملکرد دانه از سطحی معادل دو متر مربع انتخاب و محاسبه گردید.

روش های کنترلی وجین دستی و پندیمتالین+آتلانتیس تاثیر مثبت بر افزایش وزن هزار دانه و تیمار تریفلورالین+ توفوردی تاثیر منفی بر وزن هزار دانه داشتند. بررسی تغییرات عملکرد دانه گندم در بین سطوح کنترل علف های هرز نشان داد که سطوح تیماری وجین دستی و پندیمتالین+آتلانتیس به ترتیب دارای میانگین عملکرد دانه 86/3و 93/3، تن در هکتار بودند که نسبت به شاهد بیشتر ولی در دیگر تیمارهای علفکشی، عملکرد دانه کمتری مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده استفاده از علفکش پیش کاشتی پندیمتالین به همراه علفکش آتلانتیس و متریبوزین منجر به افزایش عملکرد نسبت به تیمار شاهد و مصرف علفکش تریفلورالین گردید.

به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که تیمارهای وجین دستی، 750 گرم در هکتار پندیمتالین + 5/1 لیتر در هکتار آتلانتیس، به واسطه کاهش میزان تداخل علف های هرز و افزایش میزان جذب عناصر غذایی، سبب بهبود خصوصیات رشدی و عملکردی گندم شدند. در مقابل، سه تیمار کنترلی یک کیلوگرم در هکتار تریفلورالین + 5/1 لیتر آتلانتیس، یک کیلوگرم در هکتار تریفلورالین + 200 گرم متریبوزین و یک کیلوگرم تریفلورالین + 5/1 لیتر در هکتار توفوردی تاثیر منفی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم داشته و سبب افت معنی دار این صفت نسبت به شرایط شاهد شدند.