سیر تطور فهم مفسران از عبارت «و علی الذین یطیقونه فدیه طعام مسکین» در آیه 184 سوره بقره

یکی از آیاتی که تفسیر آن محل اختلاف مفسران بوده عبارت «و علی الذین یطیقونه» در آیه 184 سوره بقره است. نظر به آنکه فعل «یطیقونه» در این آیه مثبت بکار رفته، مفسران را در فهم عبارت مذکور دچار چالش نموده است. نوشتار حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، در صدد است تا با گذاری به سیر تطور فهم این آیه در اندیشه مفسران، زمینه ی فهم دقیق تر آیه را فراهم آورده و داده های لازم جهت داوری صحیح پیرامون شروط و استثنایات روزه در قرآن را بازیابی کند. با بررسی های انجام شده در این تحقیق روشن شد که بر حسب سیر زمانی از قرن اول تا عصر حاضر، به ترتیب سیر فهم مفسران، مباحثی همچون؛ اختلاف قرایت، فرضیه نسخ، در تقدیر گرفتن حرف نفی یا فعل «کانوا»، بیان مصادیق «یطیقونه» و تبیین معنای دقیق این ماده در آیه مورد بحث بوده است. از میان این دیدگاه ها، تلاش مفسران اخیر در قرن چهاردهم و پانزدهم در فهم آیه به برداشت صحیح از آیه کمک شایانی کرده است. این تلاش ها از طریق کشف حقیقت معنایی «یطیقونه» بوده که به مقارنت قید مشقت در ماده «یطیقونه» انجامیده و در نظرات مفسرانی از صحابه همچون ابن عباس هم بدان اشاره شده است.