علل و عوامل مخالفت برخی از صحابه با رسول خدا صلی الله و علیه و اله و سلم

از جمله آسیب‎های تحلیل گزاره‎های تاریخی، سطحی‎نگری رخدادهاست که ناشی از عدم اشراف بر جوانب صدور افعال است. انسان به‎عنوان یک عنصر تاریخ‎ساز، کنشگری‎هایی دارد که معلول علت‎ها است که با کشف آن می‎توان گزارش‎های تاریخی را دقیق بررسی و تبیین کرد. فهم دقیق گزارش‎های رسیده از مخالفت صحابه در عصر حیات رسول‎خدا ما را به علل و عوامل مخالفت‎ها وا می‎د‎ارد؛ در یک نگاه کلی، علل مخالفت صحابه با رسول‎خدا در علل زیر خلاصه می‎شود: دنیاگرایی، نفاق،حسادت، انحرافات عقیدتی، رسوخ عادات جاهلی و ضعف ایمان، که هریک به نوبه خود علت مستقلی برای تمرد از اوامر رسول‎خدا به شمار می‎روند. عللی که با رسوخ در روح و روان انسان او را از پذیرش حق باز داشته و برای رسیدن به آمال خود با همه ارزش‎ها مخالفت می‎کند. این تحقیق که با روش توصیفی تحلیلی نوشته شده است با کشف علل مخالفت‎های صحابه آن را آینه فراسوی آینده امت اسلام قرار می‎دهد تا از گرفتاری در مخالفت با ولی‎خدا مصون بماند.