آسیب شناسی نام گذاری داروهای مرکب در طب ایرانی بر اساس سه قرابادین صالحی، قرابادین کبیر و قرابادین اعظم

یکی از ابزارهای مهم در شناخت و ارزیابی یک ترکیب دارویی و تحلیل محتوای آن، نام دارو است. البته گاه این عنوان ها به سبب وجود مشکلاتی که به نوعی آسیب شناسی این حوزه تلقی می گردد خدشه دار می شوند. این پژوهش با گردآوری و بررسی داروهای مرکب طب سنتی تلاش دارد مشکلات حاضر در نام گذاری داروها را شناسایی کند. نام داروهای این پژوهش از سه کتاب عمل صالح، قرابادین کبیر، و قرابادین اعظم گرد آمده است که در زمره قرابادین های متاخر طبی بوده و در قرون 12 و 13 هجری نگاشته شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شیوه نام گذاری داروهای مرکب با 5 مشکل عمده مواجه هستیم: (1) وجود چندین نام متفاوت برای دارویی با فرمولاسیون ثابت؛ (2) وجود نام یکسان برای داروهای دارای فرمولاسیون متفاوت؛ (3) نداشتن نام یا بی نام بودن برخی داروهای مرکب؛ (4) نامشخص بودن دسته دارویی برخی فرآورده ها؛ و (5) آمیختگی موضوع شکل دارویی با روش مصرف، افعال و خواص یا صفات دارو. این بررسی نشان می دهد که نام گذاری فرآورده ها و داروهای سنتی با الگوهای مختلفی انجام پذیرفته و از این رو، دچار تشتت فراوان است که نیازمند توجه و ساماندهی جدی است.