نیازسنجی مهارتی و تدوین یک برنامه جامع توسعه حرفه ای: مطالعه موردی کانون وکلای دادگستری استان کردستان

نیازسنجی آموزشی و توسعه حرفه ای نیروی انسانی، نقش بسیار مهمی در عملکرد و افزایش تخصص و انعطاف پذیری کارکنان یک سازمان دارد. این امر با توجه به نقش بارز وکلا در جامعه اهمیتی دوچندانی پیدا می کند؛ از این رو، تدوین یک برنامه جامع توسعه حرفه ای وکلای دادگستری نیز از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. هدف پژوهش حاضر نخست، نیازسنجی آموزشی (با الگوی مبتنی بر شایستگی) و سپس تدوین یک برنامه مناسب و مطلوب پنج ساله برای توسعه حرفه ای وکلای دادگستری استان کردستان بود. رویکرد پژوهشی مورداستفاده در این طرح، آمیخته اکتشافی (کیفی- کمی) می باشد. در بخش کیفی از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. میدان تحقیق کانون وکلای استان کردستان بود. برای انتخاب مشارکت کنندگان از نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع استفاده گردید. به منظور گردآوری داده های موردنیاز در فاز نخست از یک پروتکل مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکت 12 تن استفاده شد که تا مرحله اشباع نظری داده ها ادامه یافت. برای تحلیل داده های کیفی از کدگذاری نظری سه مرحله ای استفاده گردید. در مجموع، 273 کد باز و 52 کد محوری و 4 کد گزینشی استخراج شد. در فاز دوم تحقیق و بخش کمی از راهبرد توصیفی- پیمایشی استفاده گردید. جامعه آماری، تمامی وکلای محترم دادگستری عضو کانون وکلای استان کردستان بودند که تعداد آنان 400 نفر بود که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، حجم نمونه 122 نفره تعیین گردید. برای پاسخ گویی به سوالات کمی پژوهش از یک پرسش نامه خوداظهاری حاوی سوالات بسته پاسخ در مقیاس لیکرت استفاده شد. از نتایج تحلیل داده ها چهار دسته کلی از نیازهای توسعه حرفه ای احصا گردید. بر همین اساس مجریان طرح 10 برنامه عملیاتی کوتاه مدت و بلندمدت از جمله: کارگاه آشنایی آرای وحدت رویه، اصراری و مراجع عالی، کارگاه اخلاق حرفه ای، جایزه ویژه سالیانه رشد حرفه ای، کارگاه آشنایی با مفاهیم توسعه حرفه ای، آشنایی با مفاهیم یادگیری مادام العمر، کارگاه آشنایی با قوانین جدید، کارگاه آشنایی با فنون دفاع و فنون سخنوری، از طریق تهیه جزوات الکترونیکی از طرف کانون، عقد تفاهم نامه و تبادل تجارب با دانشگاه ها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور و نهادینه سازی واحد توسعه حرفه ای پیشنهاد کرده اند. در یک بسته پیشنهادی، مولفه های محتوایی برنامه ها در 4 مورد، راهبردهای توسعه حرفه ای در 10 مورد و ابزارها و سازوکارهای ارایه برنامه توسعه حرفه ای در 12 مورد ارایه شده اند. یافته ها حاکی از آن بود که تا زمانی که اعضای کانون وکلا در یک فرایند جدی و داوطلبانه خودبهسازی درگیر نشوند هرگونه برنامه پیشنهادی توسعه حرفه ای، با موفقیت اندکی همراه خواهد شد.