بررسی وضعیت میانگین غلظت ذرات معلق (PM2.5) در دوره 5 ساله (1397-1401) در سطح استان البرز

آلودگی هوا از بحران های زیست محیطی جهان امروز بوده و از علل تشکیل دهنده آن ذرات معلق بخصوص ذرات معلق کمتر از 2/5 میکرو ن می باشد که ناشی از تغییر اقلیم،خشکسالی،کمبود منابع آب سطحی، فعالیت های صنعتی،افزایش جمعیت،توسعه می باشد. بر اساس بررسی های بعمل آمده در خصوص داده های ثبت شده در ایستگاه ها، از تعداد 11 ایستگاه صرفا تعداد 6 ایستگاه دارای داده های با کمیت و کیفیت لازم در بازه زمانی مورد مطالعه می باشد.در این پژوهش میزان میانگین غلظت ذرات معلق کمتر از 2/5 میکرون در فصل های مختلف و در طی دوره زمانی 5 سال (از سال 1397 الی 1401) بررسی گردید که در ابتدا با استخراج و اخذ داده های ذرات معلق روزانه و میانگین ماهانه ایستگاه های سنجش آلودگی هوا مورد مطالعه در سطح استان البرز از سازمان حفاظت محیط زیست،و همچنین میزان بارندگی و جهت باد غالب استان از ایستگاه های هواشناسی استان پس از صحت سنجی و محاسبه میانگین فصلی در محیط Excel روندتغییرات در بازه زمانی مورد مطالعه بررسی و سپس در محیط نرم افزار GIS نقشه پهنه بندی ذرات در سطح منطقه مورد مطالعه تهیه گردید.بر اساس بررسی ها و نتایج حاصله، از آلاینده های اصلی در آلودگی هوای استان البرز می توان به ذرات معلق اشاره کرد.و به استناد نمودارهای حاصله، روند میانگین تغییرات این ذرات در فصول مختلف معمولا افزایش داشته که بیشترین میزان افزایش در فصول سال های 1400و 1401 مشاهده شده است و این افزایش تغییرات در مناطق شهری استان بویژه شهر کرج بیشترین میزان افزایش میانگیت غلظت در ایستگاه سنجش آلاینده مترو کرج را نشان می دهد. با عنایت به شرایط اقلیمی،کمبود منابع آب سطحی (خشک شدن تالاب صالحیه در غرب استان)، خشکسالی و همچنین واقع گردیدن اغلب شهرکها و پهنه های صنعتی در جنوب و غرب استان و وجود بزرگراه کرج - قزوین به تنهایی به عنوان یک منبع فعال تولید آلاینده ذرات عمل نموده ونیز رشته کوه البرز در ضلع شمالی و شرقی استان که مانع در جهت انتقال و جابجایی آلاینده بوده به دلیل وزش باد غالب از جهت غرب به شرق استان باعث افزایش تراکم غلظت آلاینده ها در شهرهای استان بویژه در شهر کرج گردیده و نیز موجبات افزایش تعداد روزهای ناسالم و چه بسا بسیار ناسالم گردیده است.