بررسی و تحلیل گفتمانهای اخلاقی برآمده از مفهوم قرآنی «تیسیر» در جامعه اسلامی

تیسیر در شریعت از جمله مفاهیم و اصطلاحاتی است که نشان دهنده لطف و مهربانی خداوند در حق بندگان است. طبق این مفهوم، حق تعالی سعی کرده است در ارتباط با احکام و عبادات، قانونهایی را وضع کند که پایینتر از توان مومنان است. این بدان معناست که هدف اصلی از انجام احکام و قوانین شرعی، رسانیدن نسبی بنده ها به شکوفایی معنوی و رشد اخلاقی است و سختگیریهای بیش از اندازه نمیتواند چنین هدفی را محقق سازد. در پژوهش حاضر که با استناد به منابع کتابخانهای و روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده است، ابعاد اخلاقی مفهوم «تیسیر» بازنمایی میشود تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که اصلیترین گفتمان اخلاقی که با درک زوایای گوناگون تیسیر محقق میشود، چیست؟به نظر میرسد که مفهوم تیسیر جدای از اینکه کارکردی شرعی و فقهی دارد، گفتمان اخلاقی «تساهل» و «رواداری» را در جامعه اسلامی ترویج میدهد و به صورت غیرمستقیم به مخاطبان بیان میدارد که در ارتباطگیری با دیگران، از سختگیریهای بیمورد و نیز، توجه صرف به خواسته های خود دوری کنند و از روی آسانگیری رفتار کنند تا پیوندهای انسانی، تحکیم یابد. همانطور که خداوند احکام الهی را آسان نمود تا بندگان دچار مشقت نشوند. در مجموع، دو گفتمان اخلاقی در بطن مفهوم تیسیر نهفته که عبارت است از: «آسانگیری و رواداری» و «گذشت از حق خود به سود دیگری».