طراحی الگوی مسئولیت پذیری مدیران مبتنی بر نهج البلاغه در چارچوب سند تحول بنیادین آموزش وپرورش: یک پژوهش کیفی

مسئولیت پذیری مدیران نقش مهمی در بهبود مدیریت سازمان دارد. در نتیجه، هدف این پژوهش طراحی الگوی مسئولیت پذیری مدیران مبتنی بر نهج البلاغه در چارچوب سند تحول بنیادین آموزش وپرورش بود.

مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش خبرگانی دانشگاهی و متخصصان آموزش وپرورش ایران در سال 1400 بودند که طبق اصل اشباع نظری تعداد 15 نفر از آنها با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق بود که روایی آن با روش مثلث سازی تایید و پایایی آن با روش ضریب توافق بین دو کدگذار 88/0 بدست آمد. در نهایت داده ها با روش تحلیل مضمون در نرم افزار MAXQDA تحلیل شدند.

یافته ها نشان داد نشان داد که برای الگوی مسئولیت پذیری مدیران مبتنی بر نهج البلاغه در چارچوب سند تحول بنیادین آموزش وپرورش 42 مفهوم در قالب 14 زیرمضمون و 7 مضمون شناسایی شد. مضامین  شامل شجاعت (با 2 زیرمضمون تصمیم های جسورانه و توجه به منافع عامه)، توکل (با 2 زیرمضمون درک وجود خدا در بیرون و درون)، تقدیر (با 2 زیرمضمون جواب عمیق پرسش های بنیادی و درک معانی متفاوت زندگی)، ارزش ها (با 2 زیرمضمون ناراحتی برای غم دیگران و ارتباط پررنگ بین امور روزمره و معنویت)، وقت شناسی (با 2 زیرمضمون منظم بودن و سازماندهی امور)، مشارکت وجودی (با 2 زیرمضمون قابلیت تعمق و تفکر و اجتناب از خودرایی) و سلامت نفس (با 2 زیرمضمون قابلیت شناسایی ابعاد متعالی خود و دیگران) بودند.

با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه ریزی برای بهبود مسئولیت پذیری مدیران از طریق مضامین اصلی شجاعت، توکل، تقدیر، ارزش ها، وقت شناسی، مشارکت وجودی و سلامت نفس و با استفاده از زیرمضامین و مفاهیم ضروری است.