بررسی اثرات افزودن اپی نفرین بر روی اثرات آنالژزیک ترکیب دارویی بوپیواکائین و سوفنتانیل اینتراتکال درآنالژزی برای زایمان

امروزه، و به ویژه در جامعه ما، ایجاد بی دردی برای زایمان به عنوان یک ضرورت سلامت، امری ملموس و الزامی است. چراکه ترس از درد زایمان که یکی از شدیدترین دردهایی است که انسان در زندگی خود تحمل می کند و در همه جوامع و نیز در جامعه ما باعث سوق داده شدن خانم های باردار به سمت انجام سزارین انتخابی می شود. در شرایط کنونی کشور، طبعا انجام روش بی حسی داخل نخاعی با مشکلات کمتری روبرو است و لذا این روش از نظر تکنیکی نسبت به بی حسی اپیدورال آسان تر است. مشکل روش بی حسی داخل نخاعی، البته محدودیت در ایجاد زمان بی دردی است. کاربرد ترکیب هایی از داروهای اینتراتکال که باعث افزایش زمان بی دردی ناشی از بی حسی داخل نخاعی می شود می تواند منجر به افزایش کارآیی این روش گردد. اما علاوه بر این ها، ضمن کاربرد ترکیبات توام همانند ترکیب بوپیواکائین اینتراتکال + سوفنتانیل، با افزایش اپی نفرین به ترکیبات مذکور و یا ترکیبات مشابه، آیا زمان بی دردی افزایش می یابد؟ این موضوع سوالی است که در این تحقیق به دنبال یافتن جواب برای آن هستیم. این تحقیق، یک کارآزمایی بالینی است که در سال های 1382 و 1383 در بیمارستان های لقمان حکیم و نجمیه تهران بر روی 39 بیمار انجام شد. این بیماران در دو گروه تقسیم شدند: 18 بیمار در گروهی بودند که اپی نفرین در آنالژزی زایمان استفاده نشد و 21 بیمار در گروهی بودند که برای آنها اپی نفرین استفاده گردید. برای انتخاب نمونه ها، آن دسته از خانم های باردار شکم دوم وارد مطالعه شدند که تجربه درد را در زایمان قبلی خود داشتند، سپس در صورت داشتن پیشرفت مناسب در سیر زایمان و نداشتن منع منطقی جهت زایمان (نظیر دیستوشی، کیسه آب پاره طولانی و...) و در صورت تمایل وارد تحقیق شدند. پس از ورود بیماران به فاز فعال و داشتن دیلاتاسیون سرویکس بیش از 5 سانتی متر، مخلوط بوپیواکائین به میزان 2.5 میلی گرم و سوفنتانیل 5 میکروگرم و 0.2 میلی گرم اپی نفرین به صورت اینتراتکال در شرایط کاملا استریل L3-L4 در وضعیت لترال تجویز شد. در گروه کنترل نیز از همین ترکیب بدون اپی نفرین با حجم معادل استفاده گردید. در پی این تزریق، مدت زمان بی دردی، تغییرات ضربان قلب جنینی، میزان تهوع و خارش، روند تغییرات درصد اشباع اکسیژن خون شریانی و وضعیت تنفسی بیمار و تغییرات فشارخون ثبت گردید.میزان بی دردی با معیار بصری سنجش درد و همواره توسط یک نفر پزشک بیهوشی به طور ثابت، سنجش شد. در آنالیز نتایج از آزمون های تی استیودنت و کای اسکوار استفاده شد و p-value کمتر از 5% معنی دار تلقی گردید. نتایج نشان داد دو گروه از نظر متغیرهای سن و سطح تحصیلات تفاوت معنی داری با هم نداشتند. این مطالعه چنین پیشنهاد می کند که افزودن اپی نفرین به مجموعه ترکیب بوپیواکائین و سوفنتانیل، نمی تواند به ایجاد تغییر محسوسی در اثربخشی آنالژزی داخل نخاعی یا طول مدت آن به عنوان داروهای آنالژزیک برای زایمان بی درد منجر گردد و در حقیقت، روی مدت زمان آنالژزی یا شدت آن اثر چندانی ندارد.