رویکرد پست مدرنیستی به رسانه

پست مدرنیسم که در آغاز به مثابه جنبشی در هنر پدید آمد، بر همه حوزه های فلسفی، معرفتی و علمی تاثیر گذاشت. این تاثیر البته در مطالعات ارتباطی و رسانه ای دو چندان است زیرا مطالعات ارتباطی خود ماهیتی بین رشته ای دارند. نظریه های پست مدرن با عقلانیت نهفته در دیدگاه های مدرن در تناقض و تنافر اساسی است و بر وجهه فرهنگی، بومی و محلی اندیشه ها تاکید می کند.
تفکر پست مدرنیستی، در این تصور که رسانه ها واقعیت را منعکس می کنند، تردید ایجاد می کند. آنچه رسانه ها در اختیار ما می گذارند، جهانی از نشانه هاست و نه دنیایی از ابژه ها؛ و نشانه ها، رونوشت و الگویی از رویدادهای واقعی هستند و آنچه ما واقعی می پنداریم، شکل گسترده ای از آن چیزی است که رسانه ها آن را واقعی نشان می دهند. نشانه ها و تصاویر فرهنگی رسانه ها، ما را از هر سو بمباران می کنند. بودریار، با مفهوم واقعیت مجازی، و دی برد، با به کارگیری مفهوم جامعه مناظر، به رابطه یکسویه رسانه ها و انفعال تماشاگر و یا مخاطب اعتقاد دارند. از نظر آنان در گذشته رسانه ها واقعیت را منعکس می کردند اما اکنون آنها واقعیت را می سازند.
ایده معروف «رسانه همان پیام» است. بیشتر با تفکر پست مدرنیستی از رسانه همسوست. برای رسانه می توان دو ویژگی انتقال و تعیین کنندگی قائل شد. ویژگی تعیین کنندگی که از سوی آلتوسر رواج یافته، متضمن این معناست که رسانه ها می توانند در مقاطع متفاوت چگونگی به گفتار در آمدن یا روایت های خارج از خود را تعیین کنند. برای مثال، در مقطعی، دستگاه رسانه در موقعیت تعیین کنندگی قرار می گیرد و مشخص می سازد کدام روایت از نظم اجتماعی، شهروندی، فرهنگ، توسعه... به گفتار درآید و کدام خاموش بماند. رویکرد انتقالی نوعی ویژگی مدرنیتی را نمایان می سازد و رویکرد تعیین کنندگی (رسانه همان پیام است) نوعی ادعای پست مدرنیتی است.
این نوشتار، علاوه بر بررسی رابطه میان تفکرات پست مدرنیتی و رسانه ها و توجه به دو حوزه تلویزیون و فضای سایبر، کارکردهای رسانه را نیز مورد بحث قرار داده است.