تعیین پروتکل بهینه جهت اندازه گیری میزان تراکم استخوان با استفاده از MRI Relaxometry و مقایسه نتایج حاصل با تکنیک DEXA

در تکنیک DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry) بعنوان بهترین روش اندازه گیری تراکم استخوان فقط میزان مواد معدنی استخوان اندازه گیری شده و تصویری مستقیم از عضو مورد نظر حاصل نمیگردد، این امر بعضا باعث خطا در اندازه گیری شده، به طوری که در شکستگی مهره های کمری که به همراه کاهش ارتفاع مهره می باشد. افزایش BMD(Bone Mineral Density) در تکنیک DEXA دیده میشود. تعیین پروتکل بهینه در روش MRI Relaxometry که علاوه بر قابلیت تصویرگری، پارامترهای R2(-1/T2) نرخ استراحت عرضی واقعی و R2*(=1/T2*) نرخ استراحت عرضی موثر ناشی از غیر یکنواختی میدانهای داخلی محیط شیمیایی به اضافه غیر یکنواختی میدانهای خارجی و g DB-1/T2) R2''(=R2* - R2= نرخ استراحت عرضی حاصل از غیریکنواختی میدان مغناطیسی خارجی، که نشان دهنده کیفیت و کمیت استخوان هستند، اندازه گیری میکند.
همچنین تعیین ضریب همبستگی مقادیر R2* و R2'' و R2 با مقدار BMD در تکنیک DEXA.

برای اندازه گیری R2* و R2 از پروتکلهای GE و SE در MRI با شدت 1.5T با کویل بدن (Body Coil) وبرای کالیبراسیون از فانتوم یکنواخت (T2=200msec) و برای اندازه گیری BMD در 21 داوطلب (7 نرمال، 7 استئوپنیا و 7 استئوپروز) از دستگاه Lunar – DEXA (DPX_MD) استفاده شد. همبستگی R2، R2* و R2'' با BMD در گردن استخوان ران بررسی گردید.

این مطالعه نشان می دهد که برای اندازه گیری R2 جهت تعیین چگالی استخوان، پروتکل گرادیان اکو با TE های 18, ??.?? و msec 26.8 و TR=800msec و برای اندازه گیری R2 از پروتکل اسپین اکوی TE 14 PRISE با TEهای 63, 54, 36 و 72 msec و TR=800 msec، کمترین خطا را (CVR2=3%, CVR2=6%) ایجاد می کند. ضریب همبستگی بین BMD و مقادیر R2* و R2'' و R2 بترتیب برابر 0.03(p>0.8), 0.62(p<0.003), 0.62(p<0.003) بدست آمد که با مطالعات انجام شده مطابقت دارد.
نتیجه نهایی: MRI Relaxometry بخاطر توانایی جداسازی عناصر و بافتها با پذیرفتاری مغناطیسی متفاوت و مثل بافت اسفنجی استخوان بعنوان یک روش مقایسه ای با DEXA معرفی شده است. بطور مشخص می توان تاثیر پذیرفتاری استخوان و مغز استخوان بر پارامترهای T2 و T2 استخوان ترابکولار بکار برد. در این راستا افزایش R2*(=1/T2) و R''2 با افزایش BMD دارای همبستگی قابل ملاحظه می باشد.