تاثیر برنامه خود مراقبتی بر میزان بکارگیری روش های مقابله ای توسط بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

با توجه به ماهیت مزمن و غیرقابل علاج بودن بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS)، مشکلات بیماران مبتلا در تطابق با بیماری، لزوم بکارگیری روش ها و مداخلات مناسب جهت افزایش تطابق بیماران و به منظور تعیین تاثیر برنامه خود مراقبتی بر میزان بکارگیری روش های مقابله ای توسط بیماران این تحقیق در سال 1380 در تهران انجام گرفت.
به منظور انجام این مطالعه نیمه تجربی، 34 بیمار مبتلا به MS تحت پوشش انجمن MS ایران به روش نمونه گیری آسان یا در دسترس انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه های اطلاعات فردی، لیست مشکلات و پرسشنامه استاندارد سنجش شیوه های مقابله ای جالوویس بود. اعتبار پرسشنامه جالوویس در خارج و داخل کشور تایید شده بود و اعتماد پرسشنامه نیز با مطالعه ابتدایی مورد تایید قرار گرفت. کلیه بیماران باسواد،50 – 15 ساله و علامت دار که به صندلی چرخدار وابسته نبوده و در مرحله حاد بیماری قرار نداشتند وارد مطالعه شدند. برنامه خود مراقبتی در مورد مشکلات ناشی از بیماری MS شامل: خود مراقبتی در اختلالات دفع ادرار و مدفوع، یبوست، اختلال عملکرد حسی، کاهش حافظه، خستگی مزمن و گرفتگی عضلات و نیز ورزشهای هماهنگی و تعادلی بصورت تئوری و عملی به همه نمونه های مورد پژوهش آموزش داده شد.سپس برنامه خود مراقبتی به مدت یک ماه به کار گرفته شد و عوامل موثر دیگر بر بکارگیری روش های مقابله ای مانند آموزش از طریق رسانه های گروهی و... کنترل گردید. آنگاه میزان بکارگیری روش های مقابله ای و مشکلات بیماران، قبل و بعد ازمداخله با آزمونهای آماری t زوج، ویلکاکسون، کروسکال والیس و من ویتنی مقایسه گردیدند.
بعد از اجرای برنامه خود مراقبتی توسط بیماران مبتلا به MS، در میزان بکارگیری روش های مقابل های مشکل مدار، افزایش و در بکارگیری روش های مقابل های هیجان مدار کاهشی معنی دار ایجاد شد. افزایش بکارگیری روش های مقابله ای مشکل مدار بعد از مداخله از نظر آماری معنی دار نبود. میانگین امتیاز بکارگیری روش های مقابله ای هیجان مدار از61/81 قبل از مداخله به 64 بعد از مداخله کاهش یافت(P<0.05). همچنین کاهش معنی داری در میزان علایم MS (گرفتگی عضلات، خستگی، یبوست و فراموشی) بعد از مداخله نسبت به زمان قبل از آن ایجاد شد.
اجرای برنامه خود مراقبتی در کاهش بکارگیری روش های مقابله ای هیجان مدار توسط بیماران MS موثر می باشد. از این رو به اجرای این روش توسط بیماران مبتلا پیشنهاد میگردد.