تعیین مناسبترین روش جوانه زنی و شاخص های سبز شدن بذر در تعدادی از گونه های شنبلیله بومی استان فارس

تنوع ژنتیکی موجود در 27 ژنوتیپ سیاه تاغ از استانهای سیستان و بلوچستان، سمنان، یزد و کرمان در ایستگاه تحقیقاتی حسین آباد شهرستان قم در یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای 81-1376 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دو طرفه تفاوت معنی داری را میان ژنوتیپ ها از نظر صفات مورد مطالعه در سالهای مختلف نشان داد. واریانس ژنوتیپی، واریانس فنوتیپی و وراثت پذیری عمومی صفات در هر سال محاسبه گردید. وراثت پذیری صفات بر مبنای نتایج تجزیه مرکب داده ها بالاتر از میزان محاسبه شده بر اساس داده های هر سال بود. میزان وراثت پذیری اکثر صفات مطلوب پایین و یا در حد متوسط بود. بنابراین در برنامه های اصلاحی و انتخاب باید از روابط همبستگی موجود میان صفات استفاده نمود. در سال اول ضرایب همبستگی فنوتیپی کلیه صفات با یکدیگر به جز با زنده مانی نهالها مثبت و معنی دار (01/0>p) بود. در سال سوم نیز ضرایب همبستگی ژنوتیپی اکثر صفات با یکدیگر مثبت و معنی دار بود. اکثر صفات مهم نظیر ارتفاع درختچه ها، قطر تنه اصلی، قطرهای بزرگ و کوچک تاج پوشش در کلیه سالها با یکدیگر و در هر دو سطح فنوتیپی و ژنوتیپی همبستگی های مثبت و معنی داری نشان دادند. همچنین ضرایب همبستگی فنوتیپی صفات در هر سال با صفات تحت بررسی در سالهای دیگر نیز محاسبه گردید. ارتفاع نهالها در سال اول با ارتقاع نهال و قطر تنه اصلی در سالهای بعد (به جز قطر تنه در سال پنجم) همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. ضرایب همبستگی بقا و زنده مانی نهالها در این سال با زنده مانی نهالها در سالهای بعد معنی دار نبود. بر اساس نتایج کلی این بررسی برای انتخاب درختچه های با ارتفاع بلند در سال پنجم، انتخاب بر مبنای همین صفت در سال اول و دوم و جهت انتخاب درختچه های با قطر تاج پوشش بزرگتر، انتخاب بر مبنای قطر تنه اصلی در سال اول را می توان توصیه نمود.