مقایسه روش های و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی در منابع مختلف

اکنون هشتاد سال از رسمی شدن گاهشماری هجری خورشیدی می گذرد. مبدا این گاهشماری هجرت پیامبر اکرم (ص) و ماهیت آن خورشیدی است و نام ماه های آن از گاهشماری یزدگردی رایج در ایران پیش از اسلام گرفته شده که شش ماه اول آن 31 روز بوده، پنج ماه بعدی 30 روزه و ماه دوازدهم در سال های عادی 29 و در سال های کبیسه 30 روزه است. این سال در نوروز و در لحظه اعتدال بهاری نو می شود. این گاهشماری با آن که دقیق ترین گاهشماری موجود جهان خوانده شده، اما در تبیین ترتیب اجرای کبیسه های آن بر مبنای هر چهار سال یک بار، غفلت می گردد و فاصله سال کبیسه با سال بعدی به پنج سال می رسد؛ یعنی اجرای دوره منظمی برای این کبیسه ها اندیشیده نشده یا دست کم رسمی نگردیده است. بحث درباره چگونگی قرار گرفتن این کبیسه ها از زمان پیدایش گاهشماری جلالی در قرن پنجم هجری مطرح بوده است. در این مقاله به مهم ترین این بحث ها و راه حل های ارائه شده برای آن می پردازیم.