کاربرد تئوری های برانگیزاننده ترس در پیشگیری از سو مصرف مواد بین دانش آموزان پسر دبیرستانهای تهران

چکیده: مصرف مواد مخدر یکی از جدیدترین معضلات بشری ویکی از پیچیده ترین پدیده های انسانی می باشد که پیشگیری از آن نیازمند کاربرد تئوری های متعدد و تکنیک های متنوع می باشد.تئوری های مبتنی بر انگیزش ترس یکی از راهکارهای موثر در پیشگیری از اتخاذ رفتارهای غیر بهداشتی می باشد ومدل توسعه یافته موازی (EPPM) با تلفیق و توسعه رویکردهای قبلی،به این سوال پاسخ می دهد که چه زمانی و چرا نیروهای برانگیزاننده ترس موفق وچه زمانی نارسا می باشند.
به منظور بررسی تاثیر برنامه آمورش پیشگیری و مهارت های مقاومت در برابر سو مصرف مواد وایجاد مصونیت رفتاری در دانش آموزان دبیرستان های منطقه 10 شهر تهران در مواجهه با مواد مخدر این مطالعه با بهره گیری از مدل EPPM به عنوان چارچوب تئوریک این پژوهش انجام گردید.
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی یا مداخله ای و از نوع مطالعات کار آزمایی میدانی (Field Trial) می باشد. دو دبیرستان از میان 6 دبیرستان انتخاب گردیدند و سپس یک دبیرستان به عنوان گروه مورد مداخله (86 نفر) ویک دبیرستان به عنوان گروه شاهد (107 نفر) انتخاب گردیدند. پس از انجام ارزشیابی تشخیص اقدام به مداخله آموزشی (در زمینه پیامدهای سو مصرف مواد و مهارت های مقابله با مواد مخدر) گردید. قبل از شروع مداخه آموزشی و فعالیت به شرح زیر انجام گردید:انتخاب محبوب ترین دانش آموزان بر اساس رای دانش آموزان به عنوان یک عامل میانجی بین آموزشگر و دانش آموزان و انتخاب محبوب ترین دبیر در هر کلاس برای افزایش تعامل بین آموزشگر ودانش آموران.
نتایج بدست آمده نشان می دهد که اختلاف معنی داری برای میانگین نمره آگاهی (t=-10.88,p<0.000)، نگرش (t= -6.19, p<0.000)، قصد رفتاری، (t= -4.03, p<0.000) مقاومت در برابر فشار دوستان (t= -0.82, p<0.000) وخود کنترلی (t= -7.45, p<0.000) بین دانش آموزان گروه های مداخه وشاهد وجود دارد. همچنین ارتباط معنی داری بین بهره گیری از مداخله آموزشی و امتناع از سو مصرف مواد بین گروه مداخله %0 و گروه شاهد %6.3 با سطح معنی داری (x2=4.55;d.f=1;p=0.033) مشاهده گردید.
نتیجه نهائی: نتایج بدست آمده نشان می دهد تئوری های برانگیزننده به همراه ارائه راهکارهای پیشگیرانه دارای اثر بخشی قابل توجهی برای ایجاد ایمن سازی روانی برای امتناع از سو مصرف می باشد. و می توان از تئوری های مبتنی بر انگیزش ترس در پیشگیری از سو مصرف مواد مخدر استفاده کرد.