نقش حفاظتی گیاه دارویی علف شیر در پیشگیری از سمیت کلیوی ناشی از سیس پلاتین در موش صحرایی نر

سیسپلاتین یک دارو با فعالیت آنتینئوپلاستیکی قوی است که متاسفانه به دلیل آسیب به بافت کلیه مصرف آن محدودیت دارد، این مطالعه با هدف بررسی استریولوژیکی نفروتوکسیسیتی القا شده به وسیله داروی سیسپلاتین و تعیین نقش حفاظتی گیاه دارویی علف شیر در ممانعت از روند فوق در موش صحرایی نر انجام گردید.

این مطالعه به صورت تجربی بر روی 70 سر موش صحرایی نر نژاد اسپراگ - دالی با وزن 240 - 200 گرم در بخش بافت شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سال 1380انجام گرفت. نمونه ها به طور تصادفی به هفت گروه مساوی تقسیم شدند، گروه اول به عنوان کنترل دارو، گروه دوم کنترل عصاره گیاه و پنج گروه دیگر تحت عنوان گروه های آزمایشی در نظر گرفته شدند. یکی از گروه های آزمایشی فقط دریافت کننده دارو به فرم حاد و به طریق داخل صفاقی بود و چهار گروه دیگر دریافت کننده اولیه عصاره گیاه به شکل خوراکی در چهار دوز متفاوت به مدت نیم ساعت قبل از تزریق دوز حاد دارو به شکل داخل صفاقی بودند. پس از 96 ساعت از زمان تزریق دارو حیوانات، مورد کالبد شکافی قرار گرفته و کلیه های راست آنان تمامی مراحل آماده سازی بافت را جهت آنالیز میکروسکوپی با تاکید بر اصل کاوالیه برای تعیین میانگین معدل حجمی گلومرولی گذرانیدند. آنالیز آماری یافته های مطالعه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای آنالیز واریانس برای اختلاف میانگین بین گروه ها و دانت دو طرفه برای مقایسه زیر گروه ها انجام شد.

نتایج نشان داد که آسیب کلیوی به بافت نه تنها به لحاظ سیتوپاتولوژیک بلکه به شکل ایجاد هیپرتروفی در گلومرولهای کلیوی (گلومرولومگالی) قابل بررسی و اثبات می باشد که این آسیب فقط در دو گروه کنترل دارو و عصاره گیاه مشاهده نگردید. همچنین در گروه های آزمایشی نیز در دو گروه کمتر از بقیه بوده و اختلاف معنی داری را با گروه دریافت کننده دارو نشان میداد (p<0.05).

هر چند آسیب کلیوی ایجاد شده به وسیله سیسپلاتین مهم و قابل ملاحظه می باشد، ولی میتوان با استفاده توام از عصاره گیاه علف شیر میزان آسیب وارده به بافت را به میزان زیادی کاهش داد تا ضمن بهره گیری از پتانسیل ضدتوموری قوی دارو به میزان قابل توجهی از مهمترین عارضه آن پیشگیری به عمل آورد. همچنین تعیین معدل حجمی کلافه گلومرولی میتواند به عنوان شاخصی مهم و کار آمد در بررسی آسیبهای بافت کلیوی حاصل از عوامل آسیب رسان مورد ملاحظه و ارزیابی احتمالی قرار گیرد.