فراوانی عوارض موضعی ناشی از اهدای خون و برخی عوامل مؤثر بر آن در اهداکنندگان خون تهران، سال 1384-1383

با توجه به این که عوارض موضعی بعد از اهدای خون در بسیاری از موارد باعث انصراف و عدم مراجعه بعدی برای اهدای خون می شود، این مطالعه با هدف بررسی فراوانی عوارض موضعی ناشی از اهدای خون و برخی عوامل موثر بر آن در اهداکنندگان خون تهران و ارایه راه کارهای مناسب جهت از میان بردن این عوامل انجام شد، تا ضمن کاهش عوارض موضعی بتوان با حفظ سلامت اهداکنندگان، مهم ترین علت انصراف آن ها را از اهدای مجدد خون برطرف نمود.
مطالعه به صورت مقطعی و توصیفی تحلیلی در 554 نفر از اهداکنندگان خون که از اسفند 83 تا شهریور 84 در 4 پایگاه خون گیری ثابت و 4 پایگاه خون گیری سیار، خون اهدا کرده بودند، انجام شد.
نمونه گیری به روش تصادفی طبقه بندی شده متناسب با حجم مراجعین به پایگاه صورت گرفت و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه و مشاهده توسط محقق جمع آوری گردید. نتایج توسط آزمون های آماری کای دو و دقیق فیشر و نرم افزار 11.5 SPSS تجزیه و تحلیل شد.
نتایج حاصله نشان داد که فراوانی عوارض موضعی 26% می باشد. شایع ترین عارضه موضعی نیز کبودی (22.7%)، درد (8.5%)، تندرنس (5.6%) و هماتوم (5.1%) گزارش شد. فراوانی عوارض موضعی با نحوه وارد کردن سوزن در رگ، عدم جابه جایی در زیر پوست، خون گیری طولانی، خون گیری ناقص و انجام کار سنگین با دست مربوطه در 12 ساعت اول پس از اهدای خون ارتباط معنی دار داشت (0.0001>p). بین میزان بروز عارضه موضعی با جنس و شغل اهدا کننده و تحصیلات خون گیر ارتباط معنی دار وجود نداشت.
با توجه به فراوانی های به دست آمده برای عوارض موضعی در این مطالعه به خصوص هماتوم، نتیجه گیری می شود که بالا رفتن کیفیت خون گیری و رعایت استانداردها منجر به کاهش عوارض شده و وجود عوارض کمتر در نهایت منجر به افزایش میزان اهداکنندگان مستمر می گردد. هم چنین از انصراف آن ها برای اهدای مجدد خون جلوگیری می کند.