شیوع مصرف اکستازی در دانش آموزان دبیرستانی شهر لاهیجان در سال 1384

اکستازی از مشتقات مت آمفتامین و از مواد مخدر صناعی دارای روند مصرف رو به تزاید در جهان به خصوص در جوانان است. کشور ایران به دلیل قرار گیری بر سر راه شرق به غرب از نظر مطالعه مصرف اکستازی و عومال موثر بر آن بسیار با اهمیت است. هدف این مطالعه بررسی شیوع مصرف اکستازی و رفتارهای پر خطر در دانش آموزان دبیرستانی شهر لاهیجان بوده است.
در طی یک مطالعه مقطعی، 2345 دانش آموز سطح شهر لاهیجان بر اساس نمونه گیری جند مرحله ای لایه بندی شده تصادفی (Multi stages Stratified Random Sampling) توسط پرسش نامه خود ایفا و بدون نام در طی سال 1384 مورد بررسی قرار گرفتند. پرسش نامه با بازبینی مطالعه Monitoring the Future '' study in the United States '' یا ESPAD (The European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) ساخته شده از دو قسمت شامل اطلاعات زمینه ای و الگوی مصرف اکستازی و سایر مواد در حال حاضر تشکیل شده بود. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS نگارش 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از آزمون Logistic Regression test، X2 استفاده شد.
در این مطالعه 2345 پرسش نامه در بین دانش آموزان توزیع شد که از این میان 2328 نفر (%99.3) به پرسش نامه پاسخ دادند. از این تعداد 1327 نفر (%57.8) مرد و 970 نفر (42.2%) زن بوده اند. از کل دانش آموزان تحت مطالعه 55 نفر (%2.4) مصرف اکستازی داشته اند که از این افراد 31 نفر (%57.3) در یک ماه گذشته و 24 نفر (%43.7) در یک سال گذشته مصرف کرده اند. از نظر دفعات مصرف مواد 22 نفر (%40) فقط یک بار مصرف کرده اند و بقیه بیش از یک بار مصرف داشته اند. در این مطالعه 92 نفر (4.2%) مصرف سایر مواد مخدر نیز داشتند. با آزمون X2 مصرف اکستازی با مصرف سیگار، مصرف سایر مواد مخدر، ساختار خانوادگی، سابقه مردودی در سال های گذشته، شرکت در مهمانی های دوستانه و جنس ارتباط داشت (P<0.05) اما ارتباطی بین نوع دبیرستان از نظر دولتی و خصوصی، سطح سواد والدین و سن دیده نشد. پس از انجام Logistic Regression عوامل موثر در مصرف اکستازی شرکت در مهمانی های دوستانه (P = 0.025)، مصرف سایر مواد مخدر (P<0.0001) و مصرف سیگار (P<0.001) نشان داده شد.
مطالعه حاضر نشان می دهد که مصرف اکستازی یک مشکل جدی بهداشتی در دانش آموزان به شمار می رود و علاوه بر توجه به علل افزایش مصرف این ماده، لزوم انجام هر چه سریع تر برنامه های آموزشی در مدارس آشکار می شود.