شیوع گواتر اندمیک و ارتباط آن با میزان ید ادراری و هورمون های تیروییدی در دانش آموزان 18-6 ساله شهر رفسنجان در سال 1379

کمبود ید و اختلالات ناشی از آن از مشکلات بهداشتی اکثر جوامع می‌باشد و در بسیاری از نقاط ایران گواتر اندمیک و هیپراندمیک گزارش شده است که علت اصلی آن را کمبود ید می‌دانند. علی رغم اینکه به منظور مبارزه با اختلالات کمبود ید از سال 1368 کمیته کشوری مبارزه با کمبود ید اضافه نمودن ید را به نمک مصرفی به اجرا در آورده است اما به نظر می‌رسد هنوز گواتر یکی از معضلات جامعه ما محسوب می‌شود. به منظور ارزیابی میزان موفقیت طرح کمیته مبارزه با کمبود ید و نقش کمبود ید در گواتر موجود در جامعه دانش آموزان 18-6 ساله شهر رفسنجان مطالعه حاضر طراحی گردید.

تعداد 201 نفر دانش آموز دختر و پسر 18-6 ساله شهر رفسنجان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب و از لحاظ داشتن گواتر ، BMI، TSH وT4 وFTI و نیز میزان ید ادراری مورد بررسی قرار گرفتند.

در افراد مورد بررسی 2/64 درصد درجات مختلف گواتر مشاهده شد و بیشترین شیوع آن به ترتیب I و II بود. غلظت ید ادرار در 1/68 درصد موارد بالاتر ازµg/dl10 بود و در کودکانی که دچار کمبود ید نبودند 9/56 درصد درجات مختلف گواتر مشاهده شد. نتایج آزمون های عملکرد تیرویید در 94 درصد افراد مورد مطالعه در محدوده طبیعی قرار داشت. 3 درصد دانش آموزان TSH بالاتر از µU/ml5/3 و 1 درصد دارای T4 کمتر از nmol/L60 بودند. ارتباط آماری معنی‌داری بین TSH و درجات مختلف گواتر وجود داشت(05/0< p) که این اختلاف در مورد T4 و FTI دیده نشد. اختلاف آماری معنی‌داری بین BMI دختران دارای گواتر و بدون گواتر دیده شد ، ولی این اختلاف در پسران معنی دار نبود.

با توجه به کافی بودن ید ادرار در 1/68 درصد دانش آموزان و طبیعی بودن آزمون‌های عملکرد تیرویید در94 درصد افراد مورد بررسی، میزان گواتر در شهر رفسنجان بسیار بالا می‌باشد و به نظر می‌رسد عوامل ناشناخته‌ای در این امر دخیل باشند.