موانع و محرک های مراجعه زنان جهت انجام آزمون های تشخیصی سرطان های شایع زنان

در میان سرطان‌های زنان‌، سرطان پستان و سرویکس از جمله سرطان‌هایی می‌باشد که شیوع ومرگ و میر بالایی داشته اما با برنامه های غربالگری ارزان، آسان و در دسترس می‌توان آن را در مراحل ابتدایی مهار نمود اما علیرغم وجود آمارهای دقیق در ایران به نظر می‌رسد مراجعه زنان جهت غربالگری این کانسرها ضعیف بوده و در نتیجه طبق آمار جوامع در حال توسعه سرطان در مراحل پیشرفته‌تری تشخیص داده می‌شود . لذا این مطالعه با هدف بررسی علل مراجعه وعدم مراجعه جهت انجام آزمون‌های تشخیصی سرطان‌های شایع زنان درخانم‌های مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر یزد طراحی شد.

این پژوهش از نوع توصیفی و بر روی 400 نفر اززنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر یزد به روش تصادفی نمونه‌گیری انجام شد، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از جداول توزیع فراوانی مطلق و نسبی استفاده گردید.

نتایج نشان داد که در جامعه مورد پژوهش، میانگین سنی 16/9 ±08/30 سال، اکثریت افراد دارای سواد ابتدایی وراهنمایی (63درصد)، همسردار (5/98درصد)، وخانه دار (75/94درصد) بودند. در رابطه با معاینه بالینی پستانCBE (Clinical Breast Exam) و80% افراد هیچ‌وقت به فردی متخصص مراجعه نکرده و تنها 3% آنان به‌طور منظم CBE را انجام می‌دادند. همچنین در رابطه با پاپ اسمیر 46% افراد هیچ‌وقت پاپ‌اسمیر انجام نداده و فقط 5/14% آنان به‌طور منظم پاپ اسمیر انجام می‌دادند. بیشترین علل محرک جهت انجام روش‌های غربالگری: توصیه کادر بهداشتی، استفاده از روش‌های پیشگیری، آگاهی از طریق رسانه‌های گروهی بوده است و بیشترین علل عدم مراجعه جهت انجام روش‌های غربالگری عدم آگاهی از وجود چنین معایناتی، عدم آگاهی از وجود مراکزی برای انجام و آموزش این معاینات، نداشتن سابقه مشکل، ترس از انجام معاینه، احساس خجالت از انجام معاینه و عدم آموزش پرسنل بهداشتی جهت انجام این معاینات بوده است.

نتیجه‌گیری: 

نتایج پژوهش نشان داد که بکارگیری روش‌های غربالگری در جامعه مورد پژوهش بسیار کمتر از حد مورد انتظار می‌باشد همچنین در زمینه علل مراجعه، آموزش مهمترین علت تاثیر گذار است و با توجه به موانع و محرک‌های مطرح شده لزوم آموزش‌های کافی توسط پرسنل بهداشتی درمانی محرز می باشد که با توجه به نقش این افراد در ارتقای سطح سلامت افراد جامعه و جلب مشارکت آنان در مسایل بهداشتی، سازماندهی برنامه‌های آموزشی مراکز بهداشتی درمانی در جهت از بین بردن موانع و تقویت محرک‌های مراجعه زنان جهت غربالگری سرطان‌های شایع زنان کمک کننده خواهد بود.