بررسی اثر گلی بن گلامید بر ترشح انسولین و فعالیت کلوکوکیناز در جزایر لانکرهانس پانکراس موش های صحرایی سالم و دیابتی

داروهای سولفونیل اوره نظیر گلی بن کلامید (گلیبوراید) از چندین دهه قبل در درمان دیابت کاربرد داشته اند اما هنوز ساز و کار دقیق عملشان مورد بحث است. از سوی دیگر گلوکوکیناز به عنوان حسگر گلوکز در سلول های بتای پانکراس مطرح بوده و در هوموستاز گلوکز و ترشح انسولین نقشی کلیدی را ایفا می کند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر گلی بن کلامید بر ترشح انسولین و آنزیم گلوکوکیناز در جزایر لانگرهانس جدا شده از پانکراس موش صحرایی بوده است.
جزایر لانگرهانس با تکنیک هضم کلاژناز از موش های صحرایی سالم و یک مدل تجربی از دیابت نوع 2 جداسازی شد. فعالیت آنزیمی با اندازه گیری سرعت تشکیل گلوکز 6 فسفات به کمک تغییرات نشر فلوئوروسانس تعیین گردید. ترشح انسولین از جزایر دستچین شده با تکنیک انکوباسیون استاتیک مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان انسولین با روش الایزا اندازه گیری شد.
نتایج حاصل از انکوباسیون گلی بن کلامید با جزایر لانگرهانس نشان داد که این ماده ترشح انسولین پایه (در غلظت 2.8 میلی مولار گلوکز) را هم در موش های دیابتی و هم در موش های سالم نسبت به کنترل (بدون دارو) افزایش داده است. در حالی که ترشح انسولین در پاسخ به گلوکز 16.7 میلی مولار از افزایش معنی داری برخوردار نبوده است. از سوی دیگر گلی بن کلامید هیچ گونه اثر تحریکی و یا مهاری بر گلوکوکیناز پانکراس چه در موش های سالم و چه دیابتی نداشته است. اما کاهش فعالیت این آنزیم در موش های دیابتی، دارای تفاوت معنی دار آماری با موش های سالم بوده است.
بر اساس یافته های این پژوهش، می توان چنین استنتاج کرد که اثر افزایش دهندگی گلی بن کلامید بر ترشح انسولین از طریق سازوکاری بجز تاثیر بر ترشح انسولین تحریک شده با گلوکز می باشد و نیز تنظیم فعالیت گلوکوکیناز پانکراس، مستقل از گلی بن کلامید است.