بررسی الگوی کانسارسازی آهن در کانسار گل گهر سیرجان کرمان

کانسار سنگ آهن گل گهر در 55 کیلومتری جنوب باختری سیرجان و در لبه خاوری زون سنندج – سرجان واقع شده است. سنگهای همبر کانسار شامل واحدهای رسوبی ± آتشفشانی دگرگون شده در رخساره شیست سبز و با سن احتمالی پروتروزوییک پسین – پالئوزوییک پیشین است. مهم ترین واحدهای سنگی میزبان کانسار شیل، ماسه سنگ، سیل بازالتی، گابرویی و دیابازی، سنگهای یخساری (دیامیکتیت) و توالی های کربناتی – چرتی می باشد که در قسمت بالایی با توالی های ضخیم کربناتی پایان می یابد. ساخت کانسار شامل نوارهای ضخیم، متوسط و ریز مگنتیت همراه با شیل، ماسه سنگ و کربناتهای چرتی است. حضور قطعات معلق و تخریبی درون نوارهای مگنتیت و سنگهای همبر، کانسار را در گروه آهن نواری راپیتان قرار می دهد. نوارهای مگنتیت با بافتهای دانه ای، نواری و توده ای به خوبی بیانگر رسوبگذاری آهن به شکل هیدرومگنتیت است. حضور مواد آلی (گرافیت) و ریز لایه های پیریت بیانگر شرایط اکسایش – کاهش و تغییرات سریع فوگاسیته اکسیژن در زمان تشکیل کانسار است. سیلهای بازی منطقه از نوع بازالت تولئیتی بوده و بیانگر عملکرد کافت ناقص اقیانوسی در زمان تشکیل کانسار می باشد. حضور دیامیکتیت و قطعات معلق بیانگر رسوبگذاری دریایی – یخچالی، همراه با فعالیتهای متصاعدی آتشفشانی است. نفوذ آب دریا به درون حوضه کافتی و واکنش با سنگهای نفوذی، سنگهای دگرگونی قدیمی آهن دار و کانسارهای آهن نواری قدیمی منجر به شستشو و انتقال آهن و سیلیس، به شکل محلولهای گرمایی – بروندمی شده است. برگشت بالا رونده محلولهای گرمایی به درون آب دریا و حوضه رسوبی و برخورد با آبهای سرد یخساری منجر به نهشت هیدرومگنتیت در بین رسوبات و قطعات تخریبی یخساری شده است. حضور بافت توده ای مگنتیت، مقادیر زیادی تورمالین و عیار کم منگنز بیانگر کانسار از نوع همجوار، به مرکز فعالیتهای آتشفشانی – رسوبی با دمای تقریبی 100 تا 250 درجه سانتی گراد است.