خطوط ساحلی و توالی رسوبی کواترنر پسین در منطقه خلیج چابهار

منطقه ساحلی خلیج چابهار در جنوب خاوری کشور و استان سیستان و بلوچستان، بین عرضهای جغرافیایی 15'' و 30'' -25o و 25o و طولهای جغرافیایی 21'' و 42'' – 61o و 25o واقع است. این منطقه بخشی از مکران ساحلی به شمار می آید که در کواترنر پسین شاهد تغییرات تراز دریا بوده است. حاصل این نوسانات، پیدایش توالی های رسوبی ساحلی و برجای ماندن چندین خط ساحلی قدیمی است. در این تحقیق، با استفاده از GIS و پیمایشهای میدانی، 21 خط ساحلی قدیمی شناسایی شده است که قدیمی ترین آنها در ارتفاع 15 متری از تراز دریا قرار دارد. این خطوط ساحلی به صورت تپه های عرضی و موازی با ساحل تشکیل شده اند و در واقع اجزای سازنده آخرین توالی رسوبی پسرونده در این منطقه هستند. همچنین، با حفر یک گمانه به عمق 9 متر در شمال خلیج چابهار، چرخه های رسوبی منطقه بررسی شده و در آنها سن لایه ها، وضعیت دانه بندی، فسیلهای همراه و ساختاری رسوبی تحلیل شده اند. در این تحقیق سن قدیمی ترین و جدیدترین رسوبات دریایی واقع در گمانه به روش سن سنجی مطلق کربن 14 به ترتیب 17600±50 سال و 4960±40 به دست آمده است. قدیمی ترین رسوبات دریایی در این گمانه، قابل تطابق با پیشروی فلاندرین پس از آخرین مرحله یخبندان است. جدیدترین رسوبات دریایی آن نیز، در واقع آخرین لایه از توالی رسوبی پیشرونده و سرآغاز تشکیل آخرین توالی رسوبی پسرونده در منطقه و منطبق بر دومین خط ساحلی شناسایی شده (C2) و در فاصله 5300 متری ساحلی فعلی است. در کواترنر پسین، در منطقه خلیج چابهار، چهار توالی رسوبی پسرونده و چهار توالی رسوبی پیشرونده تشکیل شده است. همچنین با استفاده از نتایج زمان سنجی نمونه های فسیلی از خطوط ساحلی قدیمی شماره های C21، C7 و C2 و فاصله آنها از خط ساحلی کنونی، دوره زمانی تشکیل هر یک از خطوط ساحلی قدیمی 230 سال به دست آمده است.