کیفیت کنترل دیس لیپیدمی در جمعیت دیابتی نوع 2 اصفهان - پیگیری 5 ساله (83 - 1379)

بیماری های عروق قلبی شایع ترین علت مرگ و میر در بیماران دیابتی و دو تا سه برابر افراد غیر دیابتی است. کنترل شدید قند خون در این بیماران اثر اندکی بر کاهش خطر عوارض قلبی عروقی نشان داده است. در این رابطه وجود سایر عوامل خطر قلبی عروقی از جمله دیس لیپیدمی را بیش از افزایش قند خون موثر می دانند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت درمان و کنترل چربی های خون در بیماران دیابتی نوع 2 به انجام رسیده است.
در این مطالعه تعداد 602 بیمار دیابتی نوع 2 که بطور منظم حداقل چهار بار در سال جهت کنترل قند خون به درمانگاه دیابت مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم اصفهان مراجعه کرده بودند برای مدت پنج سال (1383-1379) مورد بررسی قرار گرفتند. بیماران از نظر میزان خطر سطح چربی های خون در سه گروه، با سطح مطلوب (Low risk)، مرزی (Moderate risk) و بالا (High risk) که بر اساس میانگین سطح چربی های خون در طول سال محاسبه شد، ارزیابی شدند. بر اساس شاخص های استاندارد (معیارهایADA) سطح کنترل برای LDL کلسترول کمتر از 100، تری گلیسرید کمتر از 150 و HDL کلسترول برای مردان و زنان به ترتیب، بیشتر از 40 و 50 میلی گرم درصد در نظر گرفته شد.
در شروع مطالعه، میانگین سن بیماران 52.2±9.5 و مدت دیابت 6.8±4.6 سال و هموگلوبین گلیکوزیله %9.2±1.7 و شاخص توده بدنی 29.4±4.2 کیلوگرم بر مترمربع بود. LDL %81.4 کلسترول و 71% تری گلیسرید بالا داشتند که به ترتیب %47.8 و %41.6 آنها در سطح خطر بالا بود. در ابتدا %12.4 از ترکیبات استاتین و %21.5 از فیبرات استفاده کرده بودند که در پایان به ترتیب به %50.4 و %14.7 رسیده بود. در افراد هیپر لیپیدمی سطح LDL کلسترول از 170.8±35.8 در شروع مطالعه به 119±30 mg/dl در صد (P<0.001)، تری گلیسرید از 273.8±126 به (P=0.004) 225.2±97 کاهش و HDL کلسترول از 43.9±10.6 به (P<0.6) 48.4±14.1 افزایش یافته بود. درصد تغییرات به ترتیب برابر -%17.7، -%35.8 و +%7.3 بود. بطور کلی در پایان پیگیری سطح LDL کلسترول در30% و تری گلیسرید در 37% بیمارانی که هیپرلیپیدمی داشتند به کنترل هدف رسیده بود.
نتایج این مطالعه نشان می دهد کیفیت کنترل چربی ها در بیماران مذکور نامطلوب است. با توجه به شیوع بالای هیپرلیپیدمی در افراد دیابتی که از عوامل مهم خطر ابتلا به عوارض قلبی عروقی در این بیماران می باشد، تشخیص و درمان دیس لیپیدمی تا دستیابی به کنترل مطلوب برای پیشگیری از بروز عوارض بعدی حایز اهمیت می باشد.