وابستگی به توجه در یادگیری ضمنی توالی حرکتی در جوانان و سالمندان

توالی حرکتی اساس بسیاری از رفتارهای هوشیارانه ی انسان است، چرا که رفتارهای پیچیده ی حرکتی زنجیره ای از رفتارهای اولیه است. هدف این پژوهش مقایسه ی میزان وابستگی به توجه در یادگیری توالی حرکتی ضمنی در دو گروه سنی سالمندان و جوانان است.
این مطالعه به صورت نیمه تجربی در دو گروه سالمند (60 الی 75 سال) و جوان (20 الی 30 سال) (هر گروه 15 نفر) اجرا شد. آزمودنی ها در سال 1385 و در محل کانون بازنشستگان آموزش و پرورش شهرستان کاشان در مطالعه شرکت داده شدند. در این مطالعه دو تکلیف زمان عکس العمل متوالی (تکلیف اول) و شمارش صداهای ارایه شده (تکلیف دوم) به صورت هم زمان به فرد ارایه شد. جهت تحلیل داده ها آزمون تحلیل واریانس برای اندازه گیری های مکرر زمان پاسخ، خطای پاسخ و کارایی تکلیف دوم، تی زوج شده برای مقایسه ی داده های منظم و نامنظم یک گروه و تی مستقل برای مقایسه ی داده های دو گروه سالمند و جوان مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج نشان داد که در گروه جوانان با ارایه ی تکلیف دوگانه خطای پاسخ و زمان پاسخ تکلیف اول (زمان پاسخ متوالی) در مراحل مختلف آزمون در هر دو مرحله ی منظم و نامنظم کاهش می یابد. (برای همه ی موارد 000/0p£ در گروه سالمندان خطای پاسخ و زمان پاسخ در مراحل مختلف آزمون در هر دو مرحله ی منظم و نامنظم تفاوت معنی داری مشاهده نشد. (به ترتیب 863/0p= و 061/0p=) کارایی تکلیف دوم نیز در طی پیشرفت مراحل آزمون در هر دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. (به ترتیب 583/0p= و 550/0p=).
کاهش کمتر زمان پاسخ در تکلیف زمان عکس العمل متوالی در سالمندان نسبت به جوانان نشان داد؛ یادگیری ضمنی در سالمندان وابسته به توجه است. بر این اساس در توانبخشی و تمرین درمانی سالمندان نمی توان از تکالیف شناختی برای افزودن بار تمرین در حین یادگیری حرکتی استفاده نمود.