بررسی شیوع کاتاراکت در جمعیت روستایی سبزوار طی سال های 83 - 1381

کاتاراکت به کدورت های عدسی که باعث اختلال در عمل بینایی شود اطلاق می شود و عموما به یکی از چهار تیپ تقسیم می شود: مادرزادی، ناشی از تروما، ثانویه به یک بیماری و در نهایت نوع وابسته به سن. کاتاراکت عموما یک بیماری میان سالی و پیری است و عامل اصلی کم بینایی و نابینایی در کشورهای جهان است. هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع کاتاراکت در جمعیت روستایی شهرستان سبزوار است.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی اپیدمیولوژی و مقطعی است. نمونه گیری از نوع خوشه ایاست بوده که به طور تصادفی از چهل روستای سبزوار انتخاب شدند و جامعه آماری شامل کلیه کسانی بوده است که در روستاهای سبزوار اقامت داشتند. زمان مطالعه سال های 83-1381بوده است. 2805 نفر با فاصله سنی 11 روز تا 92 سال شرکت کننده یک معاینه غربال گری اولیه در خانه های بهداشت و یا مراکز بهداشتی درمانی روستایی را داشته اند که این معاینه شامل انجام تست قدرت بینایی، رفلکس قرمز، رتینوسکپی و معاینه سگمان قدامی با چراغ قوه قلمی و افتالموسکپ بوده است. افرادی که اختلال بینایی داشته و یا رفلکس قرمزشان مختل بود، برای معاینه کامل چشم پزشکی به متخصص چشم ارجاع می شدند.
میانگین سن مردان 507/22± 84/27 سال (فاصله سنی 11 روز تا 84 سال و میانه سن18 سال) و زنان 05/19±9/26سال (فاصله سنی 14 روز تا 92 سال و میانه سن 21 سال) بود. شیوع کلی کاتاراکت 6 درصد بود. شیوع کاتاراکت در مردان و زنان به ترتیب عبارت بود از 8/7 درصد و 8/4 درصد. کاتاراکت وابسته به سن از جمله افراد با سابقه جراحی کاتاراکت با 62/5 درصد شایع ترین نوع بود. همچنین شایع ترین نوع کاتاراکت در هر دو جنس بر اساس محل آن (بافت شناسی)، نوع میکسد در دو چشم بود و شامل 52 نفر (4/34 درصد) بود.
با توجه به اطلاعات به دست آمده مبنی بر محدود بودن وجود مطالعات اپیدمیولوژیک مشابه در ایران، انجام مطالعات مشابه بیشتر می تواند در تخمین بزرگی کاتاراکت و اختلال بینایی ناشی از آن در نواحی مختلف روستایی مفید باشد چون تخمین بزرگی این اختلال قابل درمان و کنترل آن می تواند دارای مزایای فردی، اجتماعی و اقتصادی زیادی باشد. (مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، دوره14/شماره 1 / صص43-38).