بررسی ریزساختارهای سطحی فلس ماهی گورخری گنو Aphanius ginaonis(Holly، 1929) (شعاع بالگان: کپور دندان ماهیان) بوسیله میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM)

بررسی فلسهای 44 نمونه ماهی گورخری شامل 28 نر و 16 ماده نشان داد که شاخص نسبی طول فلس در افراد نر و ماده بترتیب 41/3 و 63/3 سانتیمتر بوده و ماده ها بطور معنی داری (p<0.05) دارای فلس های بزرگتری هستند. شاخص نسبی پهنای فلس در افراد نر795/3 سانتیمتر و در افراد ماده 82/3 سانتیمتر بدست آمد که بیانگر عدم اختلاف پهنای فلس در دو جنس است. نتایج مطالعات میکروسکوپی نگاره نشان داد که فلس این ماهی دارای زواید مخروطی شکل ظریفی در بخش عقبی خود بوده و بنابراین از نوع شا نه ای بسیار ظریف است که از این نظر با فلس شانه ای سایر ماهیان متفاوت می باشد. فوکوس یا مرکز فلس واضح بوده و در مرکز قرار دارد. شعاعهای اولیه تقریبا از نزدیک مرکز فلس منشاء گرفته و دایره های رشد ناحیه جلویی را به بخشهایی تقسیم می کند. این شعاعها در بخش عقبی و کناری فلس مشاهده نمی شود. شعاعهای ثانویه که از فاصله ای دورتر از مرکز منشاء می گیرد و به لبه های فلس ختم می شود نیز در بخش جلویی و جود دارد. وجود لپیدونت یا ساختارهای ریزدندانی شکل بر روی دایره های رشد بخش جلویی و کناری فلس از ویژگی های دیگر فلس این ماهی است. انتهای آزاد این لپیدونتها مخروطی شکل یا قلاب مانند است. در بخش عقبی فلس، دایره های رشد خاتمه یافته و دانه های ریزی شکل می گیرند که توبرکول نامیده می شوند. توبرکولها در یک طرح u شکل منظم شده اند. در خلفی ترین بخش فلس، توبرکولها جای خود را به زواید مخروطی شکل ظریفی بنام شانه می دهند. در پوست پوشاننده بخش عقبی فلس تعدادی منفذ با اندازه های مختلف دیده می شود که احتمالا محل سلولهای موکوسی لایه اپیدرم است. شکستگی دایره های رشد که بیانگر خطوط سالیانه است نیز در سطح فلس مشاهده می شود. وجود این گونه خطوط، تعیین سن این ماهی را از روی فلس امکان پذیر می سازد. تعیین سن و بررسی فاکتورهای رشد این ماهی نادر بومی ایران در بررسی دینامیک جمعیت جهت حفاظت از آن بسیار مهم است.