بررسی الگوی بهره گیری از خدمات بهداشتی و درمانی توسط جامعه روستایی استان گیلان در سال 1382

تصمیم گیری استراتژیک در تمامی سیستم های بهداشتی باید بر اساس اطلاعات حاصل از الگوی بهره برداری از خدمات بهداشتی توسط جامعه و عوامل موثر بر آن همچون وضعیت اجتماعی و اقتصادی، تصمیم گیری های سیاسی، الگوی بیماری ها در جامعه و خدمات ارایه شده در این سیستم ها باشد.
در یک مطالعه مقطعی در زمستان سال 1382 تعداد 2968 خانوار روستایی به روش نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ایتصادفی از خانوار، مورد پرسشگری واقع شدند. جمع آوری داده ها توسط پرسش نامه و از طریق مصاحبه با یکی از افراد خانوار بالای 15 سال توسط تیم پرسشگری و به صورت مراجعه به درب منازل صورت گرفت. قسمت اول پرسش نامه شامل اطلاعات زمینه ای و قسمت دوم شامل ثبت هرگونه مشکل بهداشتی و بهره گیری از مراکز بهداشتی و درمانی در طی یک ماه گذشته بوده است. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در این مطالعه 12086 نفر با بعد خانوار70/4 بررسی شدند که از کل جمعیت تحت مطالعه 1670 نفر (138 در هر 1000 نفر، 141- 135 در هر هزار نفر با فاصله اطمینان 95%) در یک ماه گذشته، رویداد حداقل یک بیماری را گزارش کرده اند. از نظر نحوه درمان، 30 نفر (8/1%) به هیچ مرکز بهداشتی یا درمانی مراجعه ای نداشتند و 41 نفر (5/2%) خوددرمانی نمودند. از میان مراجعین، بیشترین مراجعه به مطب های خصوصی با 3/49%، خانه های بهداشت 5/26%، مراکز بهداشتی و درمانی3/12%، بیمارستان های دولتی4/6% بود و تنها 3/0% به بیمارستان های آموزشی مراجعه کردند. در این مطالعه سن، جنس و سطح تحصیلات با میزان بهره گیری از خدمات بهداشتی و درمانی ارتباط داشته است (0001/0 p<).
به نظر می رسد استفاده کمتر از خدمات بهداشتی و درمانی به خصوص مراکز دولتی چند عاملی است، بررسی عوامل موثر بر رفتارهای بهره مندی از خدمات، دلایل استقبال کمتر مردم از مراکز دولتی و هزینه واحد این مراکز در مطالعات بعدی توصیه می شود. گل واژگان: سیستم بهداشتی، بهره گیری خدمات بهداشتی، روستا.