ارزیابی بسیج همگانی ایمن سازی تکمیلی سرخک-سرخجه در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران

باتوجه به اهمیت عملیات بسیج همگانی واکسیناسیون سرخک-سرخجه در حذف بیماری های سرخک و سندرم سرخجه مادرزادی و همچنین لزوم ارزیابی دقیق نحوه اجرای این برنامه از نظر کمی و کیفی و پوشش اطلاع رسانی باتوجه به غیر فعال بودن اجرای برنامه با استفاده از یک روش استاندارد این مطالعه در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت. این بررسی یک مطالعه توصیفی تحلیلی بود. حجم نمونه مورد نیاز به منظور برآورد پوشش ایمن سازی 390 نفر، اطلاع رسانی در سه نوبت و در هر مرحله 190 نفر (جمعا 570 نفر) بالاخره برای بررسی کیفیت خدمات 24 تیم عملیاتی تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش Lot quality assurance sampling براساس سطح آستانه بالا 80% و پایین 30% صورت گرفت. براساس وضعیت پوشش ایمن سازی و کیفیت انجام واکسیناسیون، زنجیره سرد، کفایت نیروی انسانی، وسایل و موارد لازم در هر Lot آن Lot بعنوان قابل قبول یا غیرقابل قبول تعیین گردید. برای تحلیل از آزمون های کای دو و دقیق فیشر استفاده شد. 96.4% (فاصله اطمینان 95%؛ 94.6 الی 98.2) افراد 5 تا 25 ساله مورد بررسی واکسن MR تلقیح کرده بودند. 7 نفر (1.8%) از افراد واکسینه شده از گروه هدف برنامه واکسیناسیون نبودند. در مجموع 20 نفر (5.3%) از افراد واکسینه شده دچار عوارض جانبی ناشی از تزریق واکسن شده اند. از مجموع 190 فرد مورد بررسی از نظر پوشش اطلاع رسانی در هریک از مراحل اول، دوم و سوم بترتیب 152 نفر (80.9%)، 184 نفر (96.8%) و 190 نفر (100%) از اجرای بسیج همگانی واکسیناسیون سرخک-سرخجه مطلع بودند. بیش از 80% مردم از طریق صدا و سیما از اجرای برنامه مطلع شده بودند. کیفیت انجام واکسیناسیون در 19 تیم عملیاتی (79.1%) مورد قبول و در 5 تیم عملیاتی (20.9%) غیرقابل قبول تعیین شد. در این مطالعه کیفیت زنجیره سرد در 23 تیم عملیاتی (95.8%) مورد قبول و در یک تیم عملیاتی (4.2%) غیرقابل قبول تعیین شد. کفایت نیروی انسانی، وسایل و موارد لازم برای واکسیناسیون MR در کلیه 24 تیم عملیاتی مورد بررسی (100%) مورد قبول تعیین شد. اجرای واکسیناسیون همگانی در این مدت کوتاه در مقایسه با برنامه های مشابه که در سایر کشورها انجام گرفته است بیانگر موفقیت دست اندرکاران در اجرای این برنامه است. در مجموع بنظر می رسد در زمینه کیفیت اجرای واکسیناسیون، عرصه اطلاع رسانی، تدارک لوازم و تجهیزات مراکز بهداشت شهرستان ها در حوزه تحت مطالعه مناسب عمل کرده و به پوشش هدف رسیده اند.