الگوی ارتباطی بین باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران با شاخص های بهداشت روانی: الگوی معادلات ساختاری

باورهای دنیای عادلانه، مجموع باورهای کلی افراد در باب عادلانه بودن شرایط دنیا برای زندگی است. این باورها در بسیاری شرایط می توانند ماهیت هدایت کننده داشته و به این ترتیب انسان ها را از بعد رفتاری و روانی تحت تاثیر قرار دهند. به دلیل اهمیت این باورها پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی ارتباطی بین سلامت عمومی، رضایت از زندگی، عاطفه مثبت و منفی و افکار خودکار با باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران به مرحله اجرا درآمده است.
جامعه آماری پژوهش را کل ساکنان شهر اصفهان تشکیل داده اند و گروه نمونه 400 نفر (200 زن و 200 مرد) بوده اند که به صورت نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای از مناطق شرق، غرب، جنوب، و شمال شهر اصفهان نمونه گیری شدند. پرسش نامه های مورد استفاده در پژوهش شامل پرسش نامه سلامت عمومی (با 28 سوال و چهار زیرمقیاس به نام های جسمانی سازی، اضطراب و بی خوابی، نارسایی عملکرد اجتماعی و افسردگی)، پرسش نامه رضایت از زندگی (با 5 سوال)، مقیاس عاطفه مثبت و منفی PANAS) با 20 سوال، هر پرسش نامه 10 سوال)، پرسش نامه افکار خودکار (با 30 سوال) و پرسش نامه های باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران (هر یک با 8 سوال) بوده اند. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه های پژوهش بررسی و مورد تایید قرار گرفته اند. همچنین پایایی پرسش نامه ها به شیوه پایایی درونی و تنصیف (آلفای کرونباخ، ضریب اسپیرمن- براون و ضریب گاتمن) نیز بررسی و مورد تایید قرار گرفت. داده های حاصل از پرسش نامه ها با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) و از طریق نرم افزار آماری- رایانه ای LISREL نسخه 8.5 مورد تحلیل قرار گرفت.
شواهد به دست آمده نشان داد که از بین کلیه متغیرهای پژوهش، صرفا رضایت از زندگی با باورهای دنیای عادلانه برای دیگران (P<0.01 و b=0.218) و با باورهای دنیای عادلانه برای خود (P<0.01 و b=0.339) دارای ضریب مسیر مستقیم معنی دار بوده است. در عین حال در مرتبه بعدی افکار خودکار با رضایت از زندگی (P<0.01 و b=-0.365) دارای ضریب مسیر معنی دار بود. در مراتب بعدی نیز بین متغیرهای باقی مانده و افکار خودکار ضریب مسیر وجود داشت.
بررسی های به عمل آمده نشان داد که اثرگذارترین مسیر برای تعدیل باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران، مسیر نارسایی عملکرد اجتماعی، سلامت عمومی، افکار خودکار، رضایت از زندگی به باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران است.