بررسی میزان ترانسفیوژن غیرضروری خون و فرآورده های آن در بیماران بستری در بیمارستان دکتر فاطمی اردبیل نیمسال اول 1382

اکثر افرادی که نیاز به ترانسفوزیون خون و فرآورده های خونی پیدا می کنند، بیماران بدحالی هستند که به دلیل خونریزی، آنمی ناشی از بیماری مزمن، اختلالات انعقادی، مشکلات پلاکتی و سایر موارد مشابه مورد درمان قرار می گیرند با توجه به مشکلات و هزینه بالای تامین خون سالم و همچنین عوارض متعدد ناشی از ترانسفوزیون خون و فرآورده های خونی لازم است که تجویز فرآورده های مذکور براساس معیارهای علمی و فقط در صورت ضرورت انجام گیرد. مطالعه حاضر برای بررسی موارد ترانسفوزیون انجام گرفته در یک بیمارستان جراحی و سوختگی و تشخیص موارد غیرضروری ترانسفوزیون در یک مقطع شش ماهه صورت گرفته است.
این مطالعه توصیفی برروی150 نفر از بیمارانی که در نیمه اول سال 1382 در بیمارستان فاطمی اردبیل مورد تجویز خون و فرآورده های خونی قرار گرفته بودند، انجام گرفته و بر اساس وضعیت بالینی و معیارهای آزمایشگاهی و شواهد موجود در پرونده بیماران و بر مبنای استانداردهای موجود در منابع علمی در مورد ضروری یا غیرضروری بودن ترانسفوزیون آنان تقسیم بندی صورت گرفته است. اطلاعات حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از بین 150 بیماری که تحت ترانسفوزیون قرار گرفته بودند 46 مورد (25/7%) خون کامل، 92 مورد (51/4%) گلبول متراکم، 36 مورد(20/1%) FFP (Fresh Frozen Plasma) و 5 مورد (2/3%) پلاکت دریافت کرده بودند. محل ترانسفوزیون در 60 مورد (40%) بخش مراقب های ویژه، 31 مورد (20/7%) بخش جراحی، 28 مورد (18/7%) اتاق عمل، 11 مورد(7/3%) بخش ارتوپدی، 10 مورد(6/7%) بخش سوختگی و 9 مورد(6%) بخش اورژانس بود. از نظر سنی، بالاترین میزان در گروه سنی40 20 سال(32/7%)بوده و از نظر جنسی (67/3%) بیماران مذکر بودند. از نظر ضرورت ترانسفوزیون، با توجه به معیارهای علمی26/08% بیماران در گروه خون کامل، 30/44% در گروه گلبول قرمز، 47/22% در گروه FFP و 80% در گروه پلاکت دریافت غیرضروری داشته اند.
با توجه به هزینه بالای تهیه خون سالم و فرآورده های خونی و نیز نظربه مشکلات متعددی که می تواند پس از ترانسفوزیون خون و فراورده های خونی در بیمار ایجاد شود، تجویز این فرآورده ها در بیماران باید با دقت بیشتر و بر اساس معیارهای مشخص علمی انجام گیرد. درصد بالای موارد غیرضروری تجویز خون و فرآورده های خونی در مطالعه حاضر نیاز به توجه بیشتر در این زمینه را ضروری می سازد.