ملاحظات اخلاقی پیرامون ارسال نمونه های بافتی انسانی به خارج از کشور

نمونه های بافتی انسانی از دیرباز به عنوان منابع مهم آموزشی و پژوهشی مطرح بوده اند. با پیشرفت های اخیر علم ژنتیک و مشخص شدن نقشه ژنوم انسان، آینده علم پزشکی بسته به انجام پژوهش های متعددی است که در اکثر آن ها استفاده از نمونه های بافتی انسانی امری کاملا ضروری است. از طرفی فقدان تجهیزات تجزیه و تحلیل این نمونه ها در کشورهای در حال توسعه و مقادیر بالای حجم نمونه در این کشورها، به خصوص در پژوهش های مرتبط با سبب شناسی و درمان بیماری های عفونی نظیر مالاریا، هپاتیت C, B و ایدز، باعث می شود که سالیانه حجم زیادی از این نمونه ها بین کشورهای مختلف مبادله شوند. بدیهی است بی توجهی به مسائل اخلاقی درگیر این نقل و انتقال می تواند خطرات جدی را متوجه سلامت جوامع مختلف نماید. در سال های اخیر ابداع روش های جدید تکثیر و تولید بافتی و ارزش خاص اطلاعات ژنتیکی قابل حصول از بافت های انسانی باعث ایجاد حساسیت های مضاعفی از سوی انجمن ها و ارگان های دولتی به خصوص در مورد استفاده نابجای احتمالی از این ذخیره اطلاعاتی شده است. در راستای اهداف یاد شده، این مقاله پس از تعریف نمونه های بافتی انسانی و تعیین حوزه آن ها، مواردی از مسائل اخلاقی درگیر ارسال نمونه های بافتی را عنوان کرده، سپس مرور نسبتا جامعی درباره قوانین و راهنماهای مربوطه در کشورهای مختلف انجام داده و در انتها به معرفی نمونه پیشنهادی راهنمای اخلاقی داخلی خواهد پرداخت.