تاثیر ویتامین D3 بر میزان سایتوکاین های IFN- g و IL-10 در موش های مبتلا به آنسفالومیلیت خود ایمن تجربی

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS; Multiple Sclerosis) یک بیماری خود ایمن مزمن با اتیولوژی ناشناخته می باشد که سیستم عصبی مرکزی را گرفتار می سازد. شیوع بیماری در مناطقی که مصرف ویتامینD بالا است، کمتر می باشد. برخی مطالعات نشان می دهد که ویتامینD3 در جلوگیری از آنسفالومیلیت خودایمن تجربیexperimental autoimmune encephalomyelitis) (EAE;، مدل حیوانی مولتیپل اسکلروزیس، موثر است. چگونگی تاثیر این ویتامین در جلوگیری ازEAE مشخص نیست. ویتامینD3 ممکن است با تاثیر بر پاسخهای ایمنی سلولی(TH1 وTH2) در جلوگیری از پیشرفت بیماری موثر باشد. در این مطالعه اثر ویتامینD3 بر روی پاسخهای ایمنی سلولی در موشهای نژاد C57BL/6 مبتلا به EAE مورد بررسی قرار گرفت.

این مطالعه از نوع تجربی – آزمایشگاهی است که بر روی موشهای نر نژاد C57BL/6 در دو گروه درمانی (هر گروه 10 سر) با شرایط سنی و وزنی مشابه قرار گرفتند. موشهای مبتلا به EAE تحت درمان با ویتامینD3 که 5 میکروگرم بر حسب وزن ویتامینD3 هر دو روز یک بار به صورت داخل صفاقی از سه روز قبل تا 19 روز پس از ایجاد بیماری دریافت کردند و موشهای مبتلا به EAE درمان نشده که تنها vehicle را با همان جدول زمانی دریافت نمودند. علایم بیماری روزانه ثبت گردید. در روز بیستم، سلولهای تک هسته ای طحال موشها جدا گردید و در حضور و عدم حضور پپتید MOG35-55 کشت داده شد. مایع رویی کشت سلول پس از گذشت 96 ساعت جمع آوری و میزان تولید IL-10 و IFN-γ با روش ELISA مورد سنجش قرار گرفت.

نتایج نشان داد که شدت علایم کلینیکی در موشهای تحت درمان با ویتامینD3 (8/0±2/3) در مقایسه با گروه درمان نشده(44/0±3/5) به طور معنی داری کمتر می باشد(001/0=p). همچنین در روز شروع حمله بیماری بین گروه تحت درمان با ویتامینD3 و درمان نشده (به ترتیب روز 1 ±11 و روز1±15پس از القای بیماری) اختلاف قابل ملاحظه ای مشاهده شد. اختلاف معنی داری بین میانگین غلظت IFN-γ در موشهای مبتلا به EAE تحت درمان با ویتامین D3 در مقایسه با گروه کنترل (درمان نشده) وجود نداشت در حالی که میانگین غلظت IL-10 در موشهای مبتلا به EAE تحت درمان با ویتامین D3 به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از گروه کنترل بود (001/0p= (.

از یافته ها می توان چنین نتیجه گرفت که ویتامین D3 از طریق هدایت پاسخهای ایمنی به سمت TH2 و القای تولید مقادیر بالای IL-10 در مهار بیماری EAE موثر است. شاید بتوان از این ویتامین به عنوان یک عامل تعدیل کننده سیستم ایمنی در درمان MS استفاده نمود.