جهاد از دیدگاه فقهای دوره میانه

اسلام دینی است که صلح و آرامش را یکی از پایه‌های مهم شریعت خود می‌داند. و همواره از طریق حکمت و موعظه حسنه مردم را به راه خداوند متعال دعوت کرده است؛ و چون آموزه‌های خود را بر اساس منطق و حکمت قرار داده است نیازی به اکراه و اجبار نداشته است. اما هر زمان که عده‌ای، مردم را از ورود به راه خدا باز داشته‌اند و امنیت و آزادی آنها را به مخاطره انداخته‌اند. اسلام سکوت را جایز ندانسته و با آنان قاطعانه برخورد کرده است. خداوند متعال جهاد با این متجاوزان به آزادی و امنیت انسانها را فریضه‌ای مقدس برای پیروانش دانسته، پیامبر اکرم(ص) را به تحریض و تشویق مسلمانان به مقاتله با این افراد امر کرده است. از این رو جهاد و مقاتله با آزادی ستیزان و مخلین امنیت و آسایش جامعه اسلامی همواره یکی از مسایل و موضوعات مهم فقه سیاسی بوده است. گزیده‌ای از آرای فقهای دوره میانه شیعه را برای آشنایی پژوهشگران حوزه اندیشه سیاسی شیعی فراهم آورده‌ایم که امیدواریم مورد استفاده قرار گیرد.