بررسی مقایسه ای عوارض حین همودیالیز با محلول بافر استات و محلول بافر بی کربنات (کار آزمایی تصادفی بالینی)

افت فشار خون شریانی، کرامپ های عضلانی، تهوع و استفراغ، سر درد، و کاهش فشار اکسیژن خون شریانی، شایع ترین مشکلات حین همودیالیز هستند که منجر به کاهش پذیرش و همکاری بیمار برای ادامه برنامه منظم همودیالیز می شوند. به همین دلیل، یافتن روش های جدید و محلول های مناسب تر برای کاهش این عوارض به بهبود نتیجه دیالیز کمک خواهد کرد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه عوارض همودیالیز با محصول استات و بیکربنات می باشد.
روش و در این مطالعه، بیمارانی که در فاصله 1/10/83 تا 1/2/83 به بخش دیالیز بیمارستان سینا مراجعه کرده بودند برای مطالعه انتخاب شدند و به طور اتفاقی در دو گروه A (استات) و B (بی کربنات) قرار گرفتند. در گروه اول، همودیالیز با محلول حاوی استات و در گروه دوم همودیالیز با محلول حاوی بی کربنات انجام شد. میزان بروز افت فشار خون شریانی، افت فشار اکسیژن خون شریانی، تهوع و استفراغ و سر درد و کرامپ های عضلانی در دو گروه بررسی شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
نتایج و بحث: میانگین سنی در گروه A و B به ترتیب7/ 54 و 5/51 سال بود (N.S)، نسبت جنسی در گروه A و B به ترتیب 5/2 و 1/2 بود (N.S). تهوع و استفراغ به طور معنادار در گروه A شایع تر بود (48 درصد در برابر 8 درصد (05/0P<))، ولی کرامپ های عضلانی و سر درد گرچه در گروه A شایع تر بود، ولی از لحاظ آماری اختلاف معنادار نبود. فشار خون سیستولی و دیاستولی قبل از دیالیز در دو گروه یکسان بود و در گروه A پس از دیالیز، افت قابل ملاحظه فشار خون سیستولی و دیاستولی مشاهده شد (افت فشار خون سیستولی 6/32 در برابر 8/12 (05/0P<)، و افت فشار خون دیاستولی 17 در برابر 6 (05/0P<)). افت فشار اکسیژن خون شریانی پس از همودیالیز نیز در گروه استات قابل ملاحظه تر بود (14 در برابر 4/2 (05/0P<)).
استفاده از بی کربنات در محلول های دیالیز، منجر به کاهش عوارض همودیالیز، شامل تهوع و استفراغ، افت فشار خون شریانی و افت فشار اکسیژن خون شریانی می شود. با توجه به این یافته ها، استفاده از بی کربنات در محلول های دیالیز به جای استات توصیه می شود.