اثر برخی فاکتورهای شیمیایی و محیطی بر رویش و رشد لوله و رشد لوله گرده در گل اطلسی (Petunia hybrida Juss)

دانه گرده یا گامتوفیت نر در گیاهان بوسیله اثر متقابل بافتهای اسپوروفیتی (لایه های مختلف بساک بویژه لایه تغذیه ای) و گامتوفیتی (دانه گرده در حال نمو) تمایز می یابد. رویش و رشد دانه گرده یک مرحله بحرانی در باروری گیاهان است، بدین دلیل یک محیط مساعد برای رویش و رشد لازم است که این محیط در شرایط In vivo روی کلاله مساعد و سازگار فراهم می شود. بطور معمول، مواد موثر بورون، پتاسیم، کلسیم وساکارز می باشند. عوامل مختلف دیگر مانند هورمونها (تنظیم کننده-های رشد)، فلاونوئیدها و شرایط محیطی نیز روی رویش و رشد دانه گرده موثرند. بدلیل رشد سریع دانه های گرده در شرایط In vitro و اینکه می توان در این شرایط، بررسی های متعدد از جمله تهیه محیط کشت مناسب و اثر فاکتورهای مختلف را بر رویش و رشد دانه گرده انجام داد، بطور معمول در آزمایشات تجربی، کشت در شیشه انجام می شود. در این تحقیق اثر برخی فاکتورهای مختلف مانند سن دانه گرده، زمان نمونه برداری، یونهای متعدد،، سرما، غلظتهای مختلف ساکارز و کوئرستین روی میزان رویش و رشد دانه گرده بررسی شد. نتایج سن دانه گرده نشان داد که دانه های گرده جمع آوری شده از غنچه های در حال باز شدن در ساعت 9-8 صبح بهترین رویش و رشد را دارند. نتایج نشان می دهد کلسیم نیترات (02/0 درصد(، پتاسیم نیترات (02/0 درصد)، منیزیم سولفات (02/0 درصد)، اسید بوریک (04/0 درصد) و آگار (5/0 درصد)، مورد استفاده در اغلب محیطهای کشت پایه ای دانه گرده، در اینجا نیز مورد نیاز است. بعلاوه غلظت مناسب ساکارز، 15 درصد می باشد. تیمار سرما بعنوان یک فاکتور مهم در تحریک رویش و رشد دانه گرده اطلسی موثر بوده بطوریکه تحت تیمار یک روزه در دمای 5 درجه سانتی گراد، رویش و رشد به 90 درصد یا بیشتر افزایش یافت و لوله های گرده رشد عادی و قابل توجه دارد و زمان رویش کاهش می یابد. در نمونه های بدون تیمار سرما درصد رویش بین 10 تا 20 درصد بود و پس از رویش دانه گرده خروج محتویات با تشکیل ساختارهای لوله مانند بسیار نازک و پیچ خورده همراه بود. در برخی نمونه ها، انتهای لولهگرده حباب مانند می شد. کوئرستین با غلظت 03/0 درصد تا حدودی میزان رویش و رشد را افزایش داد اما این افزایش معنی دار نبود.