جغرافیدانان مسلمان و تمدن اسلامی

ظهور اسلام در سرزمین عربستان موجب شد که مسلمانان با یافتن هویت دینی موقعیت برتری نسبت به دیگر مسلمانان به دست آورند. ابتدا عربستان و در قرن دوم و سوم بغداد مرکزیت علمی پیدا کرد. در قرون چهارم و پنجم گسترش اسلام در شرق به وسیله جغرافیدانان صورت پذیرفت. علاقه مسلمانان به جغرافیا موجب شد که جغرافیا را از یونانیان اخذ نموده و بر آن بیفزایند و از آن در جهت توسعه اسلام استفاده نمایند. مسلمانان پس از یونان پایگاه دوم علمی را به دست آوردند و پس از پایان قرون وسطی کمک شایانی به غرب کردند. به عبارتی، از یونان علوم را گرفتند در سرزمین های اسلامی توسعه دادند و به غرب هدیه کردند. جغرافیدانان مسلمان در توسعه تمدن اسلامی نقش به سزایی داشتند؛ خصوصا در گسترش به شرق که با علم و منطق همراه بود و به اشکال گوناگون و در نقش های مختلف، زمینه توسعه تمدن اسلامی را فراهم آوردند. در این مقاله دلایل توجه مسلمانان به جغرافیا، نقش آنان در تمدن اسلامی و نقش جغرافیدانان مسلمان ایرانی در توسعه تمدن اسلامی مورد بحث قرار خواهد گرفت.